Uluslararası ticaretin önündeki engelleri kaldıran ATA Karnesi, ihracatçılar tarafından kullanılan gümrük belgeleridir. ATA Karneleri, sergi, fuar ve numune gönderimlerinde gümrük formalitelerinden muafiyet sunarak, ürünlerin sorunsuz bir şekilde yabancı pazarlara ulaşmasını sağlar.
İstanbul Ticaret Odası üyeleri ve diğer yetkili kurumlar tarafından alınabilen bu karneler, ihracat teşviklerinden faydalanma fırsatını da beraberinde getirir.
Eğer siz de ATA karnesi ne demek ve ATA karnesi nasıl alınır merak ediyorsanız, içeriğimizi okumaya devam edebilirsiniz.
İçindekiler
ATA Karnesi Nedir?
ATA Karnesi, Uluslararası Geçici İthalat Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) ve Ekleri çerçevesinde taraf ülkeler arasında başka herhangi bir belgeye ihtiyaç duyulmadan, eşyaların geçici olarak ithalat ve ihracatını mümkün kılan bir gümrük belgesidir.
ATA Karnesi ile:
- Eşyalarınızı gümrük vergisine tabi olmadan geçici olarak ithal ve ihraç edebilirsiniz.
- Gümrük işlemleri kolaylaşır ve hızlanır.
- Teminat yerine geçer ve eşyanın gümrükten geçiş süresini kısaltır.
- Dört kez geçici ihraç ve tekrar ithal işlemi yapılabilir.
- Dört ülkeden transit geçiş işlemi yapılabilir.
ATA Sistemi, Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) bünyesinde faaliyet gösteren Dünya Odalar Federasyonu (WCF) ve Dünya ATA Karnesi Konseyi (WATAC) tarafından koordine edilmektedir.
Her ülkede resmi olarak görevlendirilen kefil kuruluşlar aracılığıyla yürütülür.
ATA Karnesi Neden Kullanılır?
ATA Karnesi, sergi ve fuarlarda sergilenecek mallar, numune olarak gönderilecek ürünler ve mesleki malzemeler gibi eşyaların geçici ithalat ve ihracatında kullanılır. Sözleşmeye taraf olan ülkeler arasında gerçekleştirilen bu işlemler, ek belge gereksinimini ortadan kaldırarak süreci sadeleştirir ve hızlandırır.
ATA Karnesi, taraf ülkeler arasındaki ticari faaliyetlerin kolaylaştırılmasını ve gümrük formalitelerinden muafiyet sağlanmasını amaçlar.
ATA Karnesi neden kullanılır:
- Karnesi olanlar, yolculukları sırasında her bir gümrük ofisinde ayrı vergi ödemek zorunda kalmazlar.
- Hem yurt içi hem de yurt dışı gümrük işlemlerini tek bir belge ile gerçekleştirme imkanı sağlar.
- Tek bir ATA Karnesi, bir yıl boyunca birden fazla seyahatte kullanılabilir.
- Karnesi olanlar önceden gümrük anlaşmaları yapabilir.
- Ticari fuarlar, spor etkinlikleri, eğitim malzemeleri gibi çeşitli amaçlarla ithal edilen ürünlerin geçici ithalat ve ihracat işlemlerini kolaylaştırır.
ATA Karnesi, İstanbul Sözleşmesi Ek.A’da yer alan hükümler çerçevesinde düzenlenir ve çeşitli amaçlarla kullanılabilir.
ATA Karnesi Nasıl Alınır?
ATA Karnesi almak isteyen herhangi bir kişi veya kuruluş, yurtdışına geçici olarak götürülecek eşyanın niteliğini, varsa marka ve numaralarını, ağırlığını, adetini ve değerini gösteren bir çeki listesini eklediği bir dilekçe ile ATA karnesi dağıtımı yetkisine sahip olan Odalardan birine başvurmalıdır.
Başvuru sürecinde herhangi bir kabul şartı bulunmamaktadır.
Başvuruyu takiben, ATA Karnesi ile taşınacak eşyanın uygun bir teminatı odalara verilmelidir. Teminat olarak nakit (Türk Lirası veya Döviz), banka teminat mektubu (Türk Lirası veya Döviz olabilir, teminat mektubunda “ATA Karnesi Kapsamı Eşya” ibaresinin bulunması zorunludur) veya banka blokajı kabul edilmektedir.
Teminat miktarı olarak taşınacak eşyanın toplam değerinin yarısı kadar alınır.
Başvuru ve teminat işlemlerinin tamamlanmasının ardından ATA Karnesi başvuru sahibine verilir ve geçici ithalat ve ihracat işlemlerinde kullanılabilir hale gelir.
ATA Karnesi Ücreti Ne Kadar?
ATA Karnesi almak isteyen kişi veya kuruluşlar için belirlenen ücret 1.600,00 TL’dir. Bu ücret, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından belirlenen azami ücret doğrultusunda uygulanmaktadır. TOBB’un satış ve onay tarifesindeki değişiklikler de aynen yansıtılacaktır. Tasdik ücreti, TOBB ücretinin %25’ini aşamaz.
ATA Karnesi Verme Yetkisi Olan Odalar Hangileridir?
Türkiye’de ATA karnelerinin dağıtım işlemleri, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilen odalar tarafından yürütülmektedir. Bu odalar, TOBB Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen ATA Sözleşmesi Uygulama Talimatı’na uygun olarak faaliyet göstermektedir.
ATA Karnesi verme yetkisi olan odalar şu şekildedir:
- Ankara Ticaret Odası
- Adana Ticaret Odası
- Eskişehir Ticaret Odası
- Gaziantep Ticaret Odası
- Gebze Ticaret Odası
- İstanbul Ticaret Odası
- İzmir Ticaret Odası
- Kocaeli Sanayi Odası
- Konya Ticaret Odası
- Kuşadası Ticaret Odası
- Antakya Ticaret ve Sanayi Odası
- Antalya Ticaret ve Sanayi Odası
- Bursa Ticaret ve Sanayi Odası
- Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
- Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası
- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası
- Uşak Ticaret ve Sanayi Odası
- Van Ticaret ve Sanayi Odası
- Ankara Sanayi Odası
- Kayseri Sanayi Odası
- Konya Sanayi Odası
ATA Sözleşmesine Üye Olan Ülkeler Hangileri?
ATA Karnesi sistemi, uluslararası geçici ithalat işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla pek çok ülke tarafından kabul edilmiştir. Listeye göre, dünyanın birçok ülkesinde geçerli olan ATA Karnesi, ticaretin ve çeşitli etkinliklerin düzenlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) İstanbul Sözleşmesi’ne taraf olmadığı için bu ülkeye ATA Karnesi düzenlenememektedir.
ATA Sözleşmesine üye olan ülkeler şu şekildedir:
- Almanya
- ABD
- Andorra
- Arnavutluk
- Avustralya
- Avusturya
- Bahreyn Krallığı
- Belçika
- Beyaz Rusya
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)
- Bosna Hersek
- Brezilya
- Bulgaristan
- Cebelitarık
- Cezayir
- Çekya
- Çin
- Danimarka
- Endonezya
- Estonya
- Fas
- Fransa
- Finlandiya
- Fildişi Sahili
- Güney Afrika
- Hırvatistan
- Hindistan
- Hollanda
- Hong Kong
- İngiltere
- İspanya
- İsrail
- İsveç
- İsviçre
- İran
- İrlanda
- İtalya
- İzlanda
- Japonya
- Kanada
- Karadağ
- Katar
- Kazakistan
- Kıbrıs
- Kore
- Letonya
- Litvanya
- Lüksemburg
- Macaristan
- Madagaskar
- Makao
- Makedonya
- Malezya
- Malta
- Mauritius
- Moğolistan
- Moldova
- Norveç
- Pakistan
- Polonya
- Portekiz
- Romanya
- Rusya
- Senegal
- Sırbistan
- Singapur
- Slovakya
- Slovenya
- Sri Lanka
- Şili
- Tayland
- Tunus
- Türkiye
- Ukrayna
- Yeni Zelanda
- Yunanistan
ATA Karnesi Almak İçin Neler Gerekli?
ATA Karnesi alabilmek için öncelikle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ATAK hesabına sahip olmanız gerekmektedir. Bunun yanında bazı belgeler toplamanız ve teminat ödemesi yapmanız da zorunludur.
Online başvurularda belgelerin dijital olarak beyanını yapma imkanı varken, fiziksel başvurularda ise belirli belgelerin sunulması gerekmektedir.
Fiziksel başvurularda gerekli olan belgeler şu şekildedir:
- Karne alınmak istenen malların ne amaçla yurt dışına gönderileceği, karneyi taşıyacak firma yetkilisinin bilgileri ve ATA Karnesi’nin hangi ülkelerde kullanılacağını içeren bir dilekçe.
- Karne ile taşınacak ürünlerin listesi.
- ATA Karnesi talep sahibi gerçek kişi ise kimlik fotokopisi, tüzel kişi ise ticaret sicil gazetesi fotokopisi.
Teminat ödemesi de sürecin bir parçasıdır ve bu teminat nakit, banka teminat mektubu veya banka blokajı şeklinde olabilir.
ATA Karnesinin Geçerlilik Süresi Ne Kadar?
ATA karnelerinin geçerlilik süresi, düzenlendiği tarihten itibaren bir yıldır. Bu sürenin uzatılması mümkün değildir. Eğer belirli bir eşya için daha fazla süreye ihtiyaç duyulursa, yeni bir ATA karnesi düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca yeni bir karne düzenleme işlemi her ülkede geçerli olmayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
ATA karnesi nedir ve ATA karnesi nasıl alınır gibi konu başlıklarını detaylıca inceledik. Bu bölümde ise ihracatçılar tarafından merak edilen diğer sorulara kısa yanıtlar vereceğiz.
Süresi Biten ATA Karnesini Uzatmak Mümkün Mü?
ATA karnelerinin geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren bir yıldır ve bu sürenin uzatılması mümkün değildir. Süresi dolmuş bir ATA karnesiyle işlem yapılamaz. Dolayısıyla geçerlilik süresi sona eren bir karnenin yerine yeni bir ATA karnesi düzenlenmesi gerekmektedir.
ATA Karnesine Sonradan Ekleme Yapılabilir Mi?
Karnelere sonradan eşya eklemek mümkün değildir. ATA karnesi, oda tarafından tescil edildiği andaki haliyle geçerlidir ve tescil sırasında beyan edilen eşya listesiyle sınırlıdır. Karnenin düzenlenmesinden sonra herhangi bir değişiklik yapılamaz.
ATA Karnesi Beyanname Yerine Geçer Mi?
ATA Karnesi, beyanname yerine geçen bir belge olarak kabul edilir. Bu nedenle Türkiye’ye geçici ithali yapılacak eşya için ATA Karnesi ibraz edildiğinde ayrıca bir geçici ithalat beyannamesi düzenlenmesine gerek yoktur.
ATA Karnesini Kim Düzenler?
Türkiye’de ATA Karnesini yalnızca Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) bağlı odalar düzenleme yetkisine sahiptir. Bu odalar, TOBB Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilmiş olup, ATA Sözleşmesi Uygulama Talimatı çerçevesinde karnelerin dağıtımını ve yönetimini gerçekleştirir.
ATA karnelerinin dağıtımı ve onaylanması, belirli kurallar ve prosedürler dahilinde bu odalar tarafından yapılır ve başvuru sahipleri, gerekli belgeler ve teminatları sağlayarak bu odalara başvuruda bulunurlar.
