Ciro, iş dünyasında başarının en somut göstergelerinden biri olarak kabul edilir. Temelde işlem hacmini ifade eden ciro, bir işletmenin belirli bir dönemde gerçekleştirdiği toplam satışların değerini yansıtır.
Bu içeriğimizde işletmenizin performansını değerlendirirken göz ardı etmemeniz gereken bu önemli kavramı tüm detaylarıyla ele alıyor ve ciro nasıl hesaplanır adım adım açıklıyoruz.
Öncelikle, ciro nedir sorusuna yanıt verelim ve ardından ciro hesaplama aracı ile gelirinizi nasıl hesaplayabileceğinizi gösterelim.
İçindekiler
Ciro Nedir?
Ciro, İtalyanca “giro” kelimesinden türemiş olup, ticari faaliyet gösteren işletmelerin belirli bir dönem içinde elde ettikleri toplam gelirleri ifade eder. İş hacmini ölçmeye yarayan ciro, işletmenin satışlarından elde ettiği brüt geliri temsil eder ve giderler bu hesaplamaya dahil edilmez.
Yani ciro hesaplaması, sadece gelirlerin toplamını gösterir ve işletmenin kar veya zarar durumunu doğrudan yansıtmaz. Bu nedenle, yüksek ciro her zaman kârlı bir iş yaptığınız anlamına gelmez; maliyetler ve giderler çıkarıldığında ortaya farklı bir finansal tablo ortaya çıkabilir.
Ciro Nasıl Hesaplanır?
Bir işletmenin mali sağlığını ve büyüme potansiyelini anlamak için en önemli adımlardan biri ciro hesaplamaktır. Ciro hesaplama işlemi yapılırken, safi hasılat ve gayri safi hasılat olmak üzere iki temel yöntem kullanılır.
Safi Hasılat Yöntemi İle Ciro Hesaplama
Safi hasılat yöntemi, daha ayrıntılı bir hesaplama gerektirir çünkü satışlarda yapılan indirimler, iskontolar ve iadeler de hesaba katılır. Böylece gerçek satış gelirleri daha doğru bir şekilde yansıtılır.
Hesaplama Adımları:
- Yurt İçi Satış Gelirleri: Yurt içinde yapılan satışlardan elde edilen toplam gelir. (+)
- Yurt Dışı Satış Gelirleri: Yurt dışına yapılan satışlardan elde edilen toplam gelir. (+)
- Diğer Gelirler: Hizmet satışları veya yan ürün satışları gibi ek gelirler. (+)
- İndirimler: Satış sırasında uygulanan indirimlerin toplamı. (-)
- İskontolar: Satışlarda yapılan fiyat indirimleri. (-)
- İadeler: Müşterilerden gelen ürün iadelerinin toplamı. (-)
Safi hasılat ile ciro hesaplama formülü:
Ciro = (Yurt içi satış gelirleri + Yurt dışı satış gelirleri + Diğer gelirler) – (İndirimler + İskontolar + İadeler)
Örnek:
- Yurt içi satışlar: 100.000 TL
- Yurt dışı satışlar: 50.000 TL
- Diğer gelirler: 20.000 TL
- İndirimler: 10.000 TL
- İskontolar: 5.000 TL
- İadeler: 2.000 TL
Hesaplaması:
- Toplam Gelir = 100.000 TL + 50.000 TL + 20.000 TL = 170.000 TL
- Safi Hasılat = 170.000 TL – (10.000 TL + 5.000 TL + 2.000 TL)
- Safi Hasılat = 170.000 TL – 17.000 TL
- Safi Hasılat = 153.000 TL
Gayri Safi Hasılat Yöntemi ile Ciro Hesaplama
Bu yöntemde ise indirimler, iade ve iskontolar dikkate alınmaz. Burada ciro, tamamen elde edilen gelirlerin toplamı olarak hesaplanır. Gayri safi hasılat yöntemiyle ciro hesaplama formülü ise şöyledir:
Ciro = Yurt için satış gelirleri + Yurt dışı satış gelirleri + Diğer Gelirler
Eğer işletmeniz sık sık indirimler, iskontolar veya iade işlemleri yapıyorsa, safi hasılat yöntemi daha doğru sonuçlar verecektir. Öte yandan, indirim ve iade oranları düşükse veya gelir süreçleriniz basitse, gayri safi hasılat yöntemi işinizi görecektir.
Ciro hesaplamasının nasıl yapıldığını artık biliyorsunuz. Eğer kendiniz hesaplamak istemiyorsanız Vepara Ciro Hesaplama Aracı’nı kullanarak cironuzu kolayca hesaplayabilirsiniz.
Ciro Türleri Nelerdir?
Ciro, bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam geliri ifade eder ve farklı zaman dilimlerine göre çeşitli şekillerde hesaplanabilir. Şirketlerin faaliyetlerine ve muhasebe stratejilerine göre dört ana ciro türü bulunmaktadır:
- Günlük Ciro
- Haftalık Cİro
- Aylık Ciro
- Yıllık Ciro
1. Günlük Ciro
Günlük ciro, genellikle küçük işletmelerde kullanılır ve günlük gelir ve giderlerin hesaplanmasını içerir. Bu yöntem, işletmenin mali durumunu günlük bazda takip etmeyi sağlar.
2. Haftalık Ciro
Haftalık ciro, çalışan maaşlarını haftalık ödeyen işletmelerde tercih edilir. Haftanın ilk gününden son gününe kadar elde edilen toplam gelir hesaplanır, böylece haftalık performans izlenir.
3. Aylık Ciro
Aylık ciro, ayın ilk gününden son gününe kadar elde edilen toplam geliri kapsar. Bu yöntem, çalışan maaşlarını aylık ödeyen şirketler için yaygındır ve işletmenin aylık performansını değerlendirmeye yardımcı olur.
4. Yıllık Ciro
Yıllık ciro, bir yıl boyunca elde edilen toplam geliri ifade eder ve büyük şirketler tarafından kullanılır. Bu yöntem, işletmenin yıllık performansını ve büyüme oranlarını analiz etmek için kullanılır.
Ciro Primi Nedir?
Ciro primi, işletmelerin belirli bir dönemde yüksek hacimli alışveriş yapan bayilere sunduğu bir teşvik türüdür. Yıl sonlarında veya belirli dönemlerde yapılan satış hacmine bağlı olarak belirlenen ciro primi, nakit veya mal olarak ödenebilir. Bayilerin daha fazla mal alımını teşvik etmeyi amaçlayan bir pazarlama yöntemi olarak uygulanmaktadır.
Ciro primi, doğrudan satış iskontosu olarak değerlendirilmez. Satış sürecinde belirlenmeyen ve belirli bir ciro eşiği geçildikten sonra hesaplanan bir menfaat olarak kabul edilir. Nitekim muhasebe ve vergi uygulamalarında iskonto olarak değil, ayrı bir prim kalemi olarak işlem görmektedir.
İlginizi çekebilir: İskonto Nasıl Hesaplanır?
Ciro Primi Nasıl Hesaplanır?
Ciro primi hesaplama, işletmelerin bayilere belirli bir dönem sonunda sunduğu primin hesaplanmasını içerir. Ciro primleri genellikle üç aylık, altı aylık veya yıllık dönemler sonunda hesaplanır ve belirli bir satış hacmi üzerine yapılan ek ödemeleri içerir.
Ciro priminin hesaplanması, satış yapılan dönem içinde değil, ilgili dönemin sonunda gerçekleşir. Bu nedenle ciro primine ilişkin faturalar da satış yapılan dönemde değil, takip eden dönemde düzenlenir.
Vergisel açıdan ciro priminin doğurduğu vergi yükümlülükleri de ancak bu faturanın düzenlendiği tarihte ortaya çıkar.
Ciro Prim Hesaplama Formülü
Ciro prim hesaplama formülü, belirlenen oranın satış tutarına uygulanması ile hesaplanır.
Örnek ciro prim hesaplaması:
Bir işletme, yıl sonunda belirli bayilere %3 ciro primi vermektedir. İşletmenin belirlenen bayi için yıllık toplam satış tutarı 120.000 TL olsun.
Ciro primi hesaplama şu şekilde yapılır:
120.000 TL x 0,03 = 3.600 TL
Bayi, yıl sonunda 3.600 TL tutarında ciro primi faturası düzenleyerek işletmeden bu ödemeyi talep edebilir.
Eğer ciro primi mal fazlası olarak veriliyorsa, bu durumda 150-153 Stok Hesabı çalıştırılarak ilgili stok bedeli üzerinden muhasebe kaydı yapılır. 602- Diğer Gelirler hesabı ise alacak kaydedilir.
Dolayısıyla ciro primi, satış sonrası belirlenen dönemler sonunda hesaplanarak bayilere sağlanan bir teşvik olup, doğrudan iskonto olarak kabul edilmez.
Ciro Primi Hesaplamasının Muhasebesi Nasıl Yapılır?
Ciro primi muhasebe kayıtlarında doğrudan iskonto olarak değil, satış sonrası sağlanan bir menfaat olarak değerlendirilir. Dolayısıyla satıcı ve alıcı açısından muhasebe kayıtları şu şekilde yapılabilir:
Bayi Açısından Muhasebe Kaydı (Ciro Primi Faturası Düzenleyen Taraf)
Bayi, yıl sonunda ciro primini işletmeden almak için fatura keserken şu muhasebe kayıtlarını kullanır:
| Hesap Kodu | Hesap Açıklaması | Tutar (TL) |
|---|---|---|
| 320 | Satıcılar Hesabı (Borç) | 3.600,00 |
| 602 | Diğer Gelirler Hesabı (Alacak) | 3.000,00 |
| 391 | Hesaplanan KDV (Alacak) | 600,00 |
Ana Firma Açısından Muhasebe Kaydı (Ciro Primi Ödemesi Yapan Taraf)
İşletme, bayiye ciro primi ödemesi yaparken aşağıdaki muhasebe kaydını oluşturur:
| Hesap Kodu | Hesap Açıklaması | Tutar (TL) |
|---|---|---|
| 611 | Satış İskontoları Hesabı (Borç) | 3.000,00 |
| 191 | İndirilecek KDV Hesabı (Borç) | 600,00 |
| 120 | Alıcılar Hesabı (Alacak) | 3.600,00 |
Eğer Fatura Sonraki Yılda Düzenlendiyse
Bazı durumlarda ciro primi faturası bir sonraki yıl düzenlenebilir. Bu durumda gider tahakkukları hesabı kullanılarak kayıt yapılır:
| Hesap Kodu | Hesap Açıklaması | Tutar (TL) |
|---|---|---|
| 611 | Satış İskontoları Hesabı (Borç) | 3.000,00 |
| 381 | Gider Tahakkukları Hesabı (Alacak) | 3.000,00 |
Ciro Priminin Stok Kaydı
Eğer ciro primi mal fazlası şeklinde veriliyorsa, stok hesapları kullanılarak muhasebeleştirilir:
| Hesap Kodu | Hesap Açıklaması | Tutar (TL) |
|---|---|---|
| 150/153 | Stok Hesabı (Borç) | X.XXX,00 |
| 602 | Diğer Gelirler Hesabı (Alacak) | X.XXX,00 |
Günlük, Aylık ve Yıllık Ciro Hesaplama
Günlük, aylık ve yıllık periyotlarda hesaplanarak işletmenin gelir akışını analiz etmek mümkündür. Günlük ciro, işletmenin anlık satış performansını değerlendirirken; aylık ciro daha geniş bir zaman diliminde satış trendlerini ve müşteri alışkanlıklarını anlamak için kullanılır.
Yıllık ciro ise işletmenin uzun vadeli finansal sağlığını, pazar payını ve büyüme potansiyelini belirlemede yine önemli bir ölçüttür.
Günlük Ciro Ne Demek?
Günlük ciro, bir işletmenin tek bir iş günü boyunca elde ettiği toplam satış gelirini ifade eder. Perakende, yeme-içme ve hizmet sektörlerinde anlık finansal performansı değerlendirmek için sıklıkla kullanılır.
Kısa vadeli satış trendlerini ve işletmenin günlük gelir akışını analiz etmek için önemli bir göstergedir.
Günlük Ciro Nasıl Hesaplanır?
Günlük ciro hesaplama, işletmenin bir gün içinde yaptığı tüm satışları göz önüne alarak yapılır. Bu hesaplama, satış raporları ve kasa kayıtları üzerinden gerçekleştirilir.
Günlük ciro hesaplaması yapılırken gün içinde satılan tüm ürün ve hizmetlerin toplam tutarı hesaplanır. Daha sonra gün içinde yapılan iadeler ve satış sırasında uygulanan indirimler toplam satıştan çıkarılır. Kalan tutar, işletmenin net günlük cirosunu oluşturur.
Günlük ciro hesaplama örneği:
Bir kafe, gün içinde toplam 45.000 TL tutarında satış yapmış olsun. Gün içinde 5.000 TL değerinde iade ve 2.000 TL indirim yapılmışsa, günlük net ciro şu şekilde hesaplanır:
45.000 TL – (5.000 TL + 2.000 TL) = 38.000 TL
Bu işletmenin net günlük cirosu 38.000 TL olarak belirlenir.
Aylık Ciro Nasıl Hesaplanır?
Aylık ciro, işletmenin bir ay boyunca elde ettiği toplam satış geliridir. Günlük ciroya kıyasla daha uzun vadeli bir finansal tablo analizi imkanı verir.
Aylık ciro hesaplama, işletmenin ay boyunca yaptığı satışlar baz alınarak gerçekleştirilir. Aylık ciro genellikle muhasebe kayıtları, satış raporları ve finansal tablolar üzerinden hesaplanır.
Öncelikle ay boyunca gerçekleştirilen tüm satışların toplamı hesaplanır. Daha sonra ilgili dönemde yapılan iadeler ve uygulanan indirimler hesaplanır. Toplam satışlardan iadeler ve indirimler çıkarıldığında işletmenin net aylık cirosu elde edilir.
Aylık ciro hesaplama örneği:
Bir teknoloji mağazası, ay boyunca toplam 2.800.000 TL tutarında satış yapmıştır. Ancak 150.000 TL değerinde iade ve 120.000 TL indirim uygulanmıştır.
Bu durumda net aylık ciro şu şekilde hesaplanır:
2.800.000 TL – (150.000 TL + 120.000 TL) = 2.530.000 TL
Bu işletmenin net aylık cirosu 2.530.000 TL olarak hesaplanır.
Yıllık Ciro Hesaplama
Yıllık ciro hesaplama, işletmenin yıl boyunca gerçekleştirdiği tüm satışların toplamına dayanır. Bu hesaplama, diğer ciro türlerinde olduğu gibi muhasebe kayıtları, finansal tablolar ve yıllık satış raporları kullanılarak yapılır.
Yıllık ciro hesaplamasında işletmenin yıl boyunca gerçekleştirdiği tüm satışlar toplanır. Sonrasında yıl içinde yapılan iadeler ve uygulanan indirimler hesaplanır. En son toplam satışlardan iadeler ve indirimler çıkarıldığında işletmenin net yıllık cirosu elde edilir.
Örneğin bir giyim perakende şirketi, yıl boyunca toplam 32.000.000 TL tutarında satış gerçekleştirmiştir. Ancak 1.800.000 TL değerinde iade ve 1.200.000 TL tutarında indirim uygulanmıştır.
Bu durumda net yıllık ciro şu şekilde hesaplanır:
32.000.000 TL – (1.800.000 TL + 1.200.000 TL) = 29.000.000 TL
Bu işletmenin net yıllık cirosu 29.000.000 TL olarak hesaplanır.
Cirodan Kar Hesaplama
Ciro, işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam satış gelirini ifade eder. Fakat ciro işletmenin karını göstermez çünkü işletmenin giderleri bu hesaplamaya dahil edilmez.
Cirodan kar hesaplamak için öncelikle toplam cironun belirlenmesi gerekir. Daha sonra bu gelirlerden işletmenin maliyetleri ve giderleri çıkarılır. Bu giderler arasında hammadde, üretim maliyetleri, personel giderleri, kira ve vergiler bulunur.
Cirodan bu giderler çıkarıldığında brüt kar elde edilir. Brüt kâadan işletme giderleri ve vergiler düşüldüğünde ise net kar hesaplanmış olur.
Net Ciro Ne Demek?
Net ciro, işletmenin satış gelirlerinden iadeler, indirimler ve iskontolar çıkarıldıktan sonra kalan tutarı ifade eder. Brüt ciro ile arasındaki fark, müşteri iadeleri ve satış sırasında uygulanan fiyat indirimlerinin toplamıdır.
Net ciro, işletmenin gerçek gelir akışını anlamak için kullanılır ve muhasebe kayıtlarında genellikle brüt cirodan daha doğru bir finansal gösterge olarak değerlendirilir.
Net Ciro Nasıl Hesaplanır?
Net ciro hesaplanırken işletmenin toplam satış gelirleri baz alınır. Bu tutardan yapılan iadeler, satış sırasında uygulanan indirimler ve iskontolar çıkarılır.
Örneğin bir işletme yıl boyunca 10.000.000 TL brüt ciro elde etmiş ancak bu süreçte 500.000 TL iade ve 300.000 TL indirim yapmışsa, net ciro şu şekilde hesaplanır:
10.000.000 TL – (500.000 TL + 300.000 TL) = 9.200.000 TL
Bu durumda işletmenin net cirosu 9.200.000 TL olarak belirlenir.
Ciro Hesaplaması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Ciro Ne Demek?
Ciro, bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam gelirdir. İşletmenin satış hacmini gösterir ve giderler bu tutara dahil edilmez.
Ciro ile Kâr Arasındaki Fark Nedir?
Ciro, bir işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği toplam gelirdir. Kâr ise cirodan tüm giderler ve maliyetler çıkarıldıktan sonra kalan net gelirdir.
Hasılat ve Ciro Aynı Şey mi?
Evet, hasılat ve ciro terimleri aynı anlama gelir ve işletmenin toplam gelirini ifade eder.
Ciro KDV Dahil mi Hariç mi?
Ciro, KDV dahil edilerek hesaplanır. Şirketin elde ettiği gelirin KDV’si, toplam ciroya dahil edilir.
Net Satış Ciro Mudur?
Evet, ciro, net satışları ifade eder. Net satışlar, brüt satışlardan iadeler, indirimler ve iskontolar düşüldükten sonra kalan tutardır.
Beyaz Ciro Nedir?
Beyaz ciro, lehine ciro yapılan kişinin adının belirtilmediği ve sadece cirantanın imzasını taşıyan ciro türüdür.
Tam Ciro Nedir?
Tam ciro, ciro yapılan kişinin adının açıkça belirtildiği ciro türüdür. Ciranta, poliçeyi kimin lehine ciro ettiğini belirterek tam ciro yapar.
Çek Nasıl Ciro Edilir?
Çek ciro etmek için çekin arkasına firmanızın kaşesi basılarak yetkili imza ile imzalanır ve mal veya hizmet alınan firmaya verilir. Bu işleme cirolama denir ve çek tutarı ciro ile devredilmiş olur.
Senet Nasıl Ciro Edilir?
Senet, arkasına firmanın kaşesi ve yetkili kişinin imzası atılarak ciro edilir.
Çeki Kim Ciro Edebilir?
Çeki ciro eden kişiye ciranta denir. Ciranta, çekin değerini tahsil etme veya devretme yetkisine sahiptir. Ciro işlemi sonrasında çeki devralan kişi, çeki başka birine ciro edebilir.
Ciro Primi Nedir?
Ciro primi, firmaların belirli bir miktarın üstünde mal alımı yapan bayilere sağladığı özel bir prim türüdür. Bu prim, genellikle nakit veya mal olarak ödenir ve bayilerin satışlarını artırmayı hedefler.
