Faaliyet kodu olarak da bilinen NACE kodları, iş yerlerinin faaliyet alanını ve tehlike sınıflarını belirleyen 6 haneli kodlardır. Tüm işletme sahipleri ticari faaliyetlere başlamadan önce NACE kodu sorgulama işlemini gerçekleştirerek NACE kodlarını öğrenmelidir.

NACE Kodu, iş yerlerinin faaliyet gösterdikleri sektörlere göre tehlike sınıflarını belirleyen, altı haneden oluşan bir koddur. Ticari faaliyetlere başlamadan önce her işletme sahibinin NACE kodunu öğrenmesi gerekiyor.

İşverenler ile muhasebeciler arasında anlaşmazlıklara neden olabilen NACE kodu, kimi zaman yanlış alınabiliyor.

Bu durum aynı zamanda iş güvenliği önlemlerinin yetersiz kalmasına ve potansiyel tehlikelerin farkına varılamamasına sebep oluyor.

Hatta doğru NACE kodunun bilinmemesi, vergi beyannamesi sürecini zorlaştırıyor ve cezai yaptırımlara neden olabiliyor.

Dolayısıyla girişimciler NACE kodu nedir, NACE kodu sorgulama nasıl yapılır, e-ticaret NACE kodu öğrenme adımları gibi konularda kafa karışıklığı yaşayabiliyor.

Bu içeriğimizde NACE kodu ile ilgili merak edilenleri sizler için inceleyeceğiz. Ayrıca, NACE kodu değişikliği nasıl yapılır gibi başlıklara bakacağız ve örnek pdf formunu sizlerle paylaşacağız.

NACE Kodu Nedir?

NACE kodları, ISIC kodlama sistemi ile bir iş yerinin faaliyet alanı ve tehlike sınıfını temsil eden 6 haneli kodlardır. Altılı faaliyet kodu olarak da bilinen NACE kodu, işletmelerin hangi alanlarda faaliyet gösterdiklerini tanımlar. 

Türkçe’ye ise “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC)” olarak Türkçe’ye çevrilmiştir. 

“Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” olan NACE, Avrupa Birliği’ndeki tüm ekonomik faaliyetleri kapsayan standart bir sınıflandırma sistemidir. Bu kodlama sistemi, dünya genelinde ekonomik faaliyetlere dair istatistikleri kıyaslamak için kullanılır.

NACE kodu aynı zamanda sektörel analizler yaparak ekonominin genel gidişatı hakkında bilgiler verir. Mesela bilgisayar programcılığı sektörüne ait NACE kodlarının artışı, teknoloji sektöründeki büyümeyi ifade eden bir gösterge olarak yorumlanır. Yine aynı şekilde e-ticaret NACE kodu sayıları arttığında, online ticaret pazarına dair güçlü çıkarımlarda bulunulabilir.

Tam tersine tarım ve hayvancılık sektörüne ait kodlarda bir azalma fark etmek ise  bu sektördeki gidişatı tahmin etmeye ve önlemler almaya yardımcı olur. 

NACE kodu, işletmelerin tehlike sınıflarının tespiti ve iş güvenlik önlemlerinin alınması için oldukça önemlidir. Bu nedenle de yanlış bir NACE kodu belirlemek, oluşabilecek tehlikelerin belirlenememesi ve olası bir sorunda cezai yaptırımların uygulanmasına sebep olur. 

İşte tam da bu nedenle yeni bir iş yeri açmayı planlayanların, Ticaret Odası’na kayıt yaptırmadan önce mutlaka NACE kodu öğrenme adımını tamamlamış olması gerekiyor.

NACE Kodu Öğrenme

NACE kodu; SGK sicil numarasından, bağlı bulunan ticaret odasının internet sitesinden veya vergi levhasında yer alan ana faaliyet alanı açıklamasından öğrenilir. 

NACE kodu öğrenmek ve işyerinizin tehlike sınıfını doğru bir şekilde belirlemek istiyorsanız, ilk olarak doğru NACE kodunu tespit etmelisiniz. 

NACE Kodu Sorgulama Nasıl Yapılır?

NACE kodu sorgulama işlemi için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

  • SGK sicil numaranızı kontrol ederek firmanızın NACE kodu hakkında bilgi alabilirsiniz.
  • Vergi levhanızdaki ana faaliyet alanını inceleyerek NACE kodunu belirleyebilirsiniz.
  • Bağlı olduğunuz ticaret odasının internet sitesine girerek NACE kodu sorgulama işlemi yapabilirsiniz.

1. SGK NACE Kodu Sorgulama

NACE kodu öğrenme yöntemlerinden bir diğeri ise SGK sicil numarasıdır. SGK sicil numarası 26 hanelidir ve 1.haneden başlayarak 2,3,4,5,6 ve 7. haneler NACE kodunu ifade eder.

2. Vergi Levhası NACE Kodu Sorgulama

Vergi sisteminde NACE kodları ile Maliye Bakanlığı’nın belirlediği vergi kodları aynıdır. NACE kodu vergi levhası üzerinden de öğrenilebilmektedir. Barkodlu vergi levhasında yazan 6 haneli ana faaliyet kodu, aynı zamanda NACE kodudur.

3. Ticaret Odası NACE Kodu Sorgulama

İTO (İstanbul Ticaret Odası) üzerinden NACE Kodu sorgulama için şu adımları takip edebilirsiniz:

  • İstanbul Ticaret Odası’nın resmi internet sitesine (www.ito.org.tr) giriş yapın.
  • Ana sayfada “Tescil İlan Kuruluş” sekmesine tıklayın.
  • Ardından “Sicil Kayıtları” seçeneğine tıklayarak liste içeriğine ulaşın.
  • Firmanızın adını bulun ve karşısında yer alan “Firma Detay” kutucuğuna tıklayın.
  • Ekrana gelen sayfada NACE Kodu bilgisini görebilirsiniz.

İstanbul Ticaret Odası Meslek Grupları için NACE kodu listesine ulaşmak için aşağıdaki PDF dosyasını inceleyebilirsiniz.

Güncel NACE Kodları 2024

NACE kodları düzenli olarak ilgili bakanlıklar tarafından listelenir ve tanımlanır. Bu kodlara Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) web sitesi üzerinden erişebilirsiniz. Site üzerinde yer alan NACE kodları belirli aralıklarla güncellenir ve kullanıma hazır haldedir.

En çok kullanılan NACE kodları ve meslek grupları:

NACE Kodu Meslek Grubu Tanım Tehlike Sınıfı
70.22.02 İşletme ve İdari Danışmanlık İşletme ve diğer idari danışmanlık faaliyetleri (bir organizasyonun stratejik, mali, pazarlama, üretim, iş süreçleri, proje vb. yönetim hizmetleri) Az Tehlikeli
46.52.02 Elektronik Ekipman Toptancılığı Elektronik cihaz ve parçalarının toptan ticareti (elektronik valfler, tüpler, yarı iletken cihazlar, mikroçipler, entegre devreler, baskılı devreler) Az Tehlikeli
68.31.01 Gayrimenkul Acenteleri Gayrimenkul acentelerinin faaliyetleri (gayrimenkulün ücret veya sözleşme temeline dayalı olarak satın alınması, satılması ve kiralanmasında aracılık) Az Tehlikeli
35.11.19 Elektrik Enerjisi Üretimi Elektrik enerjisi üretimi Çok Tehlikeli
45.11.11 Motorlu Kara Taşıtları Perakendeciliği Otomobillerin ve hafif motorlu kara taşıtlarının belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda perakende ticareti Az Tehlikeli
45.32.07 Motorlu Kara Taşıtı Aksesuarları Perakendeciliği Motorlu kara taşıtlarının ikinci el parçalarının belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda perakende ticareti (motosiklet parça ve aksesuarları hariç) Az Tehlikeli
47.91.14 E-Ticaret ve Posta Yoluyla Perakende Ticaret Posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret (radyo, TV vb. dahil) Az Tehlikeli
41.10.02 Bina İnşaatı Bina inşaatları Tehlikeli
55.10.02 Otel ve Benzeri Konaklama İşletmeleri Otel ve benzeri konaklama yerlerinin faaliyetleri Az Tehlikeli
74.90.90 Diğer Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler Başka yerde sınıflandırılmamış diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler Az Tehlikeli
82.30.02 Toplantı ve Kongre Organizasyonları Toplantı ve kongre organizasyonu hizmetleri Az Tehlikeli
38.21.01 Tehlikesiz Atıkların Islahı ve Bertarafı Tehlikesiz atıkların ıslahı ve bertaraf edilmesi ve bertarafı için depolama alanlarının işletilmesi Tehlikeli
79.11.01 Seyahat Acentesi Faaliyetleri Seyahat acentesi faaliyetleri (bilet rezervasyonu, ulaşım ve konaklama hizmetlerinin satışı) Az Tehlikeli
46.73.07 İnşaat Malzemesi ve Sıhhi Teçhizat Toptancılığı Ağaç, inşaat malzemesi ve sıhhi teçhizat toptan ticareti Tehlikeli
46.49.11 Diğer Motorlu Kara Taşıtı Parçaları Toptancılığı Motorlu kara taşıtlarının diğer parçalarının ve aksesuarlarının toptan ticareti Tehlikeli
46.39.02 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Toptan Ticaret Başka yerde sınıflandırılmamış diğer toptan ticaret Tehlikeli
45.31.14 Motorlu Kara Taşıtı Bakımı ve Onarımı Motorlu kara taşıtlarının belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda bakımı ve onarımı Tehlikeli
10.39.03 Diğer Gıda Ürünlerinin İmalatı Başka yerde sınıflandırılmamış diğer gıda ürünlerinin imalatı Az Tehlikeli
47.78.10 Tüpgaz Perakendeciliği Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda evlerde kullanılan tüpgazın perakende ticareti Çok Tehlikeli
46.33.02 Sıvı ve Gaz Yakıtlar Toptancılığı Sıvı ve gaz yakıtların (kömür ve odun dahil) toptan ticareti Tehlikeli
47.29.90 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Ticaret Başka yerde sınıflandırılmamış belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda perakende ticaret Az Tehlikeli
43.22-05 Gaz Tesisatı Faaliyetleri Gaz tesisatı faaliyetleri (hastanelerdeki oksijen gazı temini için kurulum işleri dahil) Çok Tehlikeli
47.19.01 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş Perakende Ticaret Belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda yapılan diğer perakende ticaret (giyim eşyası, mobilya, bilgisayar, hırdavat, kozmetik, mücevher, oyuncak vb. reyonları olan mağazalar) Az Tehlikeli

NACE kodunuzu öğrendikten sonra, faaliyet tanımınızı ve tehlike sınıfınızı belirlemek için tüm meslek grupları NACE kodu listesini içeren aşağıdaki dosyayı inceleyebilirsiniz.

NACE kodu sorgulama listesi

NACE Kodu Nasıl Alınır?

NACE kodu almak için öncelikle NACE kodu nasıl öğrenilir bilmeniz gerekiyor. Kodunuzu öğrenmek için Güncel İş Yeri Tehlike Sınıfları Listesi‘ni kontrol edebilirsiniz.

NACE kodu almak için en kolay yol, İnternet Vergi Dairesi üzerinden başvuru yapmaktır. Aynı şekilde fiziki vergi dairelerinde de NACE kodu başvurusu yapabilirsiniz.

İş yerinizin faaliyet sınırlarını belirten ana faaliyet kodu, vergi levhanızda mevcuttur.

İnternet Vergi Dairesi üzerinden bu kodu girerek başvuru yaptığınız takdirde NACE kodunuz otomatik olarak size atanacaktır.

NACE kodu nasıl alınır açıkladığımıza göre en merak edilen konulardan biri olan e-ticaret NACE faaliyet kodu nedir, nasıl alınır inceleyelim.

E- Ticaret NACE Kodu Nasıl Alınır?

E-ticarete başlamak isteyen girişimciler, bağlı olduğu vergi dairesinden e-ticaret NACE kodu almalıdır. E-ticaret NACE kodu 47.91.14 (Radyo, Televizyon, Posta Yoluyla veya İnternet Üzerinden Yapılan Perakende Ticaret) şeklindedir. Bu NACE faaliyet kodu, belirtilen platformlar üzerinden internetten satış yapmak için kullanılmaktadır.

İlginizi çekebilir: KOSGEB Genç Girişimci Desteği Nedir?

E-Ticaret NACE Kodu Nedir?

E-ticarete başlamak isteyenlerin vergi dairesinden NACE kodu alması gerekiyor. E-ticaret faaliyetleri için belirlenen NACE kodu ise “47.91.14 – Radyo, Televizyon, Posta Yoluyla veya İnternet Üzerinden Yapılan Perakende Ticaret” olarak sınıflandırılmıştır.

Hatta ülkemizde bir çok girişimciye kapısını aralayan KOSGEB, destek programlarını belirlerken NACE kodlarını kullanır.

KOSGEB tarafından belirlenen NACE kodlarına uygun faaliyet gösteren işletmeler, KOSGEB’in sağladığı geri ödemesiz desteklerden ve uygun koşullarla kredi faiz desteğinden faydalanabilirler. Örneğin, KOSGEB e-ticaret desteği NACE kodu 47.91.14’te yoğunlaşmaktadır.

İlginizi çekebilir: E-Ticaret Nasıl Yapılır?

4791.14 NACE Kodu Nedir?

“Radyo, televizyon, posta yolu veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret/ e-ticaret faaliyetleri” kapsamında 4791.14 NACE kodu kullanılır. 4791.14 NACE kodu aynı zamanda internetten satış NACE kodu olarak da kullanılmaktadır. Trendyol, Hepsiburada, Amazon vb. pazaryerlerinde internetten satış yapanlar da bu faaliyet kodunu kullanırlar.

Trendyol NACE Kodu Nedir?

İnternetten satış faaliyetleri arasında yer alan Trendyol satışları, 4791.14 NACE kodu kapsamına girmektedir.

İlginizi çekebilir: Trendyol’da satış yapmak

NACE Kodu Ne İşe Yarar?

Yeni bir işyeri açarken Ticaret Odası’na kaydettirilmeden önce doğru NACE kodunun belirlenmesi ve işyerinin faaliyet alanının tanımlanması gerekiyor.

NACE kodunuzu bildiğiniz takdirde, iş yerinizin tehlike sınıfını da öğrenmiş olacaksınız.

İş yerleri, tehlike sınıflarına göre farklı kategorilere ayrılır:

  • Az Tehlikeli: Muhasebe, finans ofisi, gıda paketleme, kozmetik
  • Tehlikeli: Otomobil üretim, metal işleme, boya vernik
  • Çok Tehlikeli: İnşaat, maden ocağı, kimyasal üretim

Örneğin, “56” kodu “Yiyecek ve İçecek Hizmetler”i temsil ederken, “56.10” kodu “Lokantalar ve Seyyar Hizmetler”i ve “56.10.03” kodu da “Çorbacılar ve İşkembeciler”i temsil etmektedir.

Söz konusu sektör az tehlikeli olarak sınıflandırılır, çünkü bu tür işletmelerde düşük riskli iş süreçlerinde faaliyet gösterilir.

Bir başka örnek “09.10.01” NACE kodu, “Doğalgazın sıvılaştırılması ve gaz haline getirilmesi (maden alanında gerçekleştirilenler)” faaliyetini ifade eder.

Bu faaliyet çok tehlikeli olarak sınıflandırılan bir endüstriye işaret eder. Çünkü doğalgazın sıvılaştırılması ve gaz haline getirilmesi süreçleri, potansiyel olarak tehlikeli maddelerin işlenmesini içerir.

Bu tür bir işletme, güvenlik açısından özel önlemler almalıdır. Çalışanlara uygun eğitimleri sağlamalı, tesis içinde sıkı güvenlik protokollerini uygulamalı ve olası risklere karşı hazırlıklı olmalıdır.

NACE kodu, bu tür endüstrilerde faaliyet gösteren işletmelerin olası riskleri belirlemesine ve uygun güvenlik tedbirlerini uygulamasına yardımcı olur.

NACE Kodu Değişikliği Nasıl Yapılır?

NACE kodu değişikliği için interaktif vergi dairesine “NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi” ile başvuruda bulunmanız gerekiyor. Vergi dairesi tarafından yapılan düzeltme sonrasında, doğru NACE Kodu içeren yeni vergi levhasını almak için başvurabilirsiniz.

İkinci adım, işletmenizin faaliyetini doğru yansıtan belgelerle Ticaret/Sanayi Odası’na başvuruda bulunmaktır.

“NACE Kodu Değişikliği Dilekçesi”ne ek olarak, elektronik vergi levhası, Ticaret Sicili Gazetesi fotokopisi ve yetkili imza sirküsü fotokopisi ile başvurunuzu tamamlayabilirsiniz.

NACE Kodu Değişikliği için gerekli dilekçenin örneğini sizin için hazırladık: NACE Kodu Değişikliği Dilekçe Örneği

NACE Kodunu Hangi Kurum Verir?

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), işletmelerin faaliyetlerine göre NACE kodlarını belirleyen bir kuruluştur.

İşletmelerin faaliyetlerini sınıflandırmak için kullanılan yönetmeliklere ve kanunlara uygun olarak TOBB, her işletmeye uygun NACE kodunu atar.

İşletmenizin esas faaliyeti ile uyumsuz veya yanlış bir NACE kodunuz varsa, bu durumda NACE kodunuzu değiştirebilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

NACE kodu nedir, NACE kodu değişikliği ve sorgulama işlemleri gibi aklınıza takılabilecek soruları yanıtladık. Bu bölümde ise soru-cevaplar ile konuyu özetleyeceğiz.

NACE Kodu Ne Demek?

NACE kodu açılımı “Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” ve Türkçe’ye çevirisi “Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması”dır. NACE kodu, işletmelerin faaliyet kodu olarak da kullanılmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerindeki ekonomik faaliyetlerin takibi, istatistiklerin yapılması ve iş güvenliği önemlerinin alınması için uygulanan bir kodlama sistemidir.

NACE Kodu Nerede Yazar?

NACE kodu, işletmenize ait vergi levhasında ana faaliyet alanını ifade eden bölümde yazar. Vergi levhasında yer alan 6 haneli ana faaliyet kodu, NACE kodudur.

Bir Firmanın Kaç Tane NACE Kodu Olabilir?

Firmaların toplamda 5 adet NACE kodu olabilir. Şirketler, asıl NACE kodunu değiştirmeden 4 adet yan NACE kodu belirleyebilir.

İlave NACE kodu taleplerinde, eklenmesi istenen kodun şirketin ana sözleşmesindeki faaliyet konusuna uygunluğu değerlendirilir. Uygun olmaması durumunda, genel kurul kararı alınarak karar tescil ettirilir.

Türkiye’de NACE Kodu Kullanılıyor Mu?

Evet, Türkiye’de NACE kodu sistemi kullanılmaktadır. Avrupa Birliği’ne uyum kapsamındaki çalışmalar çerçevesinde, NACE kodları 2005 yılından itibaren Türkiye’de uygulanmaya başlanmıştır.

Bu kodlar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) başkanlığında oluşturulan bir komisyon tarafından belirlenir.