Distribütör Nedir? Distribütör Nasıl Olunur?

Distribütörlük ve bayilik iş modelleri, üreticiler ve tüketiciler arasındaki bağlantıyı sağlayan önemli bir köprüdür. Her ürün, nihayetinde tüketiciler için üretilir ve bir şekilde tüketiciye ulaştırılmalıdır.

Ürünün tüketiciye ulaştırılma süreci ürünün depolanması, uygun şekilde muhafaza edilerek nakledilmesi, perakendecilere veya doğrudan son tüketiciye dağıtılması gibi birçok operasyonel adımı içerir. Genellikle bu süreci kendi başlarına yönetmekte zorluk çeken veya bu süreci yönetmeyi fazla maliyetli bulan üreticiler bir distribütöre ihtiyaç duyarlar.

Bu noktadan sonra devreye giren distribütörler üreticilerin zamandan ve maliyetten tasarruf etmesini sağlarlar. Peki, duyduğumuz ama hakim olmadığımız bu terim, yani distribütör nedir? Nasıl distribütör olunur?

Eğer siz de distribütör ne demek ve distribütör olmak için gerekenler neler gibi sorulara cevap arıyorsanız içeriğimizi sonuna kadar okuyun.

Distribütör Nedir?

Üretici ile pazar arasında bir köprü oluşturan dağıtıcı firmaya distribütör denir. Bir distribütörün yaptığı iş en temel haliyle ürün veya hizmeti pazara taşımaktır. Fakat distribütörün işi yalnızca taşıyıcılıkla ve depolama gibi lojistik hizmetlerle sınırlı değildir. Pazarlamadan, satış ve tanıtım gibi farklı alanlara kadar uzanır.

Ürünlerin pazara sorunsuz bir şekilde ulaşmasını sağlayarak üreticilerin operasyonel yükünü hafifleten distribütör, bu sayede satış döngüsünü başlatan taraflar arasında yer alır.

Distribütör, markanın ürünlerini tanıtarak pazardaki görünürlüğünü artırmada önemli bir yere sahiptir. Aynı zamanda markanın pazar erişimini genişleterek daha fazla müşteriye ulaşmasını sağlar.

Böylelikle henüz ticarete yeni atılmış satıcılar veya pazarda rekabet gücünü artırmak isteyen işletmeler, satışlarını artırma ve işini büyütme fırsatı buluyorlar. Bu yönüyle distribütör aynı zamanda ticari temsilci işlevi görmektedir.

Distribütörler Ne İş Yapar? 

Üretici ile pazar arasında kritik bir köprü görevi üstlenen distribütörler, ticaretin düzenli ve verimli bir şekilde işlemesini sağlar. Distribütörlerin asıl görevlerinden biri, lojistik sürecin idaresini ve devamlılığını sağlamaktır.

Distribütörler ürünleri pazarlamak için tanıtım ve satış üzerine de çeşitli stratejiler geliştirirler. Perakendecilerle veya tüketicilerle doğrudan kontak halinde olmaları sayesinde pazar dinamiklerine hakimlerdir. Bu sebeple, ürünlerin doğru hedef kitleye ulaştırılmasını sağlamaları üreticilere göre çok daha kolaydır.

Efektif pazarlama stratejileriyle markanın pazardaki payını genişleten distribütörler, işletmelerin müşteri kitlesini büyütmelerinde önemli bir yere sahiptir.

Günümüzde distribütörler yüklendikleri bu sorumluluklarla hem üretici hem tüketici tarafı için vazgeçilmez bir unsur haline gelmiştir. 

Tüm bu rolleri kolayca anlamak için şöyle basit bir senaryo oluşturabiliriz:

Bir çiftçi olduğunuzu düşünün. Tarladaki mahsüllerinizi hasat ettiniz ve şimdi artık ürününüzü paraya çevirerek borçlarınızı ödemeniz ve sonraki sezona hazırlık yapmanız gerekiyor.

Eğer ürünü kendiniz tüketiciye ulaştırmaya çalışırsanız bu çok meşakkatli ve uzun bir süreç olacaktır. Ürününüzü perakende satmaya çaba harcarken tarlanızla ilgilenemeyeceğiniz gibi zamanla tazeliğini yitirmeye başlayan mahsülleriniz fire vermeye başlayacaktır.

Zaten mahsülü hasat edene kadar ettiğiniz masraflara lojistik ve nakliye masrafları da ekleneceği için bu sizi zor durumda bırakacaktır. Bütün bu yükü kendiniz sırtlanmak yerine mahsülünüzü bir distribütöre verdiğiniz takdirde tüm işi bunu yapmak olan distribütör, ürünü soğuk hava depolarında muhafaza edecek ve geniş müşteri ağına ilk günkü tazeliğiyle ulaştıracaktır.

Distribütörlerin piyasaya faydasını en net bu şekilde özetlemek mümkündür.

Distribütörlük Çeşitleri Nelerdir? 

Distribütörler cevap verdikleri ihtiyaçlara göre dört çeşide ayrılabilir. Bu dört distribütör çeşidi şu şekildedir: Direkt, özel, yoğun ve seçici distribütör. Ürünün perakendeciye hızlı ulaşması gereken sektörlerde direkt, bir markanın tüm satışını tek bir distribütörün yapacağı durumlarda özel, ürünün pazarda kolay erişilebilir olması istenen durumlarda yoğun, tam aksine sadece belirli bir müşteri profiline erişilebilir olması istenen durumlarda ise seçici distribütör tercih edilir.

Distribütor çeşitleri şöyle listelenebilir:

• Direkt Distribütör 
• Özel Distribütör 
• Yoğun (İntansif) Distribütör 
• Seçici Distribütör

Yukarıda yer alan distribütör çeşitleri, kar marjı ve yasal yükümlülüklere göre belirlenmektedir.

1. Direkt Distribütör 

Üreticiden aldıkları ürünleri doğrudan perakendecilere satan distribütörlere direkt distribütör denir. Avantajları nedeniyle en çok tercih edilen distribütörlük çeşitlerinden biridir.

Bu modelde distribütör, perakendecilerle güçlü bir bağ kurarak ürünlerin son tüketiciye hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmasını sağlamakla yükümlüdür.

Unutmamak gerekir ki direkt distribütörlük; geniş bir müşteri ağı ve etkin bir lojistik yönetimi gerektirir. Genellikle yerel pazarlarda, hızlı teslimat ve müşteri desteğinin öncelikli olduğu durumlarda tercih edilir. 

2. Özel Distribütör (Resmi Distribütör)

Belirli bir bölgede bir markanın tek yetkili temsilcisi olarak satış yapan distribütörlere özel distribütör denir. Bu distribütörler, markalar tarafından verilen yetkilerle hareket eder ve marka tarafından yetkilendirilmiş resmi distribütör unvanını taşırlar. Bu model dahilinde, belirlenen pazarın tüm dağıtım hakları özel distribütöre verilir. 

Bu modelden en çok yeni bir ülke pazarına girmek isteyen uluslararası markalar istifade ederler. Bu modelin en önemli avantajlarından birisi özel distribütörlüğü yüklenen firmaların yerel market dinamiklerini ve müşteri profillerini daha önce o ülke veya bölgede operasyon yürütmemiş firmalardan daha iyi tanımalarıdır. Bu sayede markaların pazar stratejilerini daha etkili bir şekilde tatbik edebilirler.

Marka adına reklam ve pazarlama kampanyaları yürütmekte etkilidir. Özellikle markanın önceden ülkede iyi tanınmadığı durumlarda ülke içinde köklü bir isme sahip özel distribütörle yapılacak işbirliği, müşterinin güveninin kazanılmasında önemli rol oynar. 

3. Yoğun (İntansif) Distribütör 

Ürünlerin mümkün olduğunca geniş bir pazara ulaştırılması gayesi etrafında şekillenmiş bir distribütörlük modeline yoğun yani intansif distribütörlük denir.

Bu modelleme altında çalışan distribütörler çok sayıda perakendeciye erişerek ürünlerin pazarda en geniş şekilde temsil edilmesini sağlarlar. Bu modeli tercih eden firmaların kendine özel sebepleri vardır. Bu sebeplerin başında da genellikle hızlı tüketim ürünleri gibi ürünlerin iyi pazarlanabilmesi için pazarın büyük bir kısmında bulunabilir olması gerekliliği gelir.

Geniş bir müşteri kitlesine hitap eden ürünlerde tercih edilen intansif distribütörlük, yoğun bir satış ağı oluşturmayı gerektirir.

4. Seçici Distribütör

Seçici distribütörlük bir bakımdan yoğun distribütörlüğün tam aksi gibidir.

Zira seçici distribütörler, ürünü daha fazla müşteriye ulaştırmaya çalışmazlar. Tam tersi seçici distribütörler ürünlerin yalnızca belirli kalite ve prestij standartlarını karşılayan perakendecilerle işbirliği yaparlar. Bu sayede markanın prestijini korurlar.

Seçici distribütörlük modeli özellikle lüks ve premium addedilen ürünlerin dağıtımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Buradaki temel amaç müşteriyi özel ve seçkin hissettirmektir. 

Distribütör Olmak İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?  

Distribütör olmak için birtakım yasal yükümlülükler vardır. Distribütörlük faaliyetlerinin düzenli bir şekilde yürütülebilmesi için bir şirket kurulması gerekir. Gerekli yasal altyapıya ulaşmak için bir distribütörün markalarla hizmet anlaşması yapması gerekir.

Distribütörlerin markalarla yaptığı anlaşmalar, şartlar ve yetki sınırlarını belirler. Bu yasal yükümlülüklerin yanı sıra bu işte başarılı olmak için muhakkak sektörel bilgi ve tecrübeye sahip olmak gerekir. 

Distribütör Olmak için Gerekli Belgeler 

Distribütörlük başvurusu için şu belgeler talep edilir: 

• Vergi levhası 
• İmza sirküleri 
• Karar defteri kopyası 
• Resmi gazete örneği 
• İkametgah belgesi 

Başvuru firma başvurusu olduğu takdirde ek olarak firma yetkilisinin TC kimlik fotokopisi de başvuruya eklenmelidir. Distribütör olmak isteyenler başvuru sürecinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesi açısından bu evrakların hepsini kusursuz olarak beyan etmelidir.

Belgelerde hata veya eksiklik tespit edildiği takdirde ilgili belgelerin yeniden beyan edilerek başvurunun yenilenmesi gerekecektir.  

Distribütörlük Nasıl Alınır? 

Şirket kurup belgeleri tamamladıysanız, distribütörlük yapmak için gerekli bütün şartları yerine getirdikten sonra artık markaların distribütörlüğünü üstlenebilirsiniz. Bundan sonra piyasa araştırması yapmalı, dağıtımını başarıyla yapabileceğiniz ürün veya hizmetleri belirlemelisiniz.

Belirlediğiniz üründen yola çıkarak işbirliği için uygun bulduğunuz markalara teklif yapabilirsiniz. Distribütör olmak için resmi bir eğitim aranmamaktadır.

Ne var ki zaman zaman distribütörün sözleşme imzaladığı üretici veya toptancının ürünleri veya hizmetleri hakkında verilen eğitimlere katılması beklenmektedir. 

Distribütörlük Anlaşması Nasıl Yapılır?    

Türk hukukunda distribütörlük sözleşmesinin ana hatlarını çerçeveleyen özel bir yasal düzenleme yoktur. Bu sebeple marka ile distribütör arasındaki ilişkinin ana unsurlarını ele alan dikkatli bir sözleşme hazırlanmalıdır. Bu sözleşme; tarafları, kapsamı, bölgeyi ve süreyi açıkça tanımlamalıdır.

Distribütörün, pazara giriş, tanıtım, satış hedefleri ve tüketici koruma yasalarına uyum gibi yükümlülükleri belirlenmeli, bu yükümlülüklerden üreticiyle ortak sorumluluğu olacağı belirtilmelidir. Üreticinin; ürün temini, fiyatlandırma ve destek gibi sorumlulukları da tanımlanmalıdır.

Ödeme şartları, fesih prosedürleri ve anlaşmazlık yaşandığı takdirde izlenecek çözüm yolları açıkça belirtilmelidir. Rekabet hukukuna uyum önemlidir. Geçerli ve uyumlu bir sözleşme yapılabilmesi için yasal danışmanlık almak tavsiye edilmektedir.

Distribütörlük ve Bayilik Arasındaki Farklar Nelerdir?

Distribütörlük ve bayilik, ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaştırılması sürecinde kullanılan iki farklı iş modelidir. Her iki model de ticaret dünyasında önemli bir role sahip olsa da işleyişleri, görevleri ve yasal kapsamı bakımından birbirinden ayrılır.

Distribütör, bir üreticiden toplu olarak ürün satın alarak bu ürünleri perakendecilere veya bayilere dağıtmakla sorumlu bir dağıtıcı firma görevi görür.

Distribütörler genellikle büyük bir bölgeden sorumlu olur ve stok yönetimi, lojistik operasyonlar gibi süreçleri de üstlenirler. Fakat ürünlerin doğrudan tüketiciye satışı, distribütörlerin temel sorumluluğu değildir. Satış görevini bayiler veya perakendeciler üstlenir.

Bayilik ise bir markanın ürünlerini son tüketiciye ulaştırmakla görevli firmalardır. Bayiler, distribütörden veya üreticiden ürün satın alarak bunları doğrudan tüketiciye satarlar.

İlginizi çekebilir: Bayilik Veren Firmalar

Distribütörlük İle İlgili Merak Edilenler 

Distribütör olmak isteyenlerin bu süreçte en çok merak ettikleri soruları bu bölümde özet halinde cevaplandırdık.

Distribütörlük Nedir? 

Distribütörlük, üreticilerden aldığı ürünleri perakendecilere veya doğrudan müşterilere ulaştıran aracıya verilen isimdir. Distribütörün temel görevi kısaca ürünü pazara ulaştırmak ve satış döngüsünü başlatmaktır.

Distribütör Firma Nasıl Olunur? 

Distribütör firması olabilmek için öncelikle ilgili sektördeki yasal düzenlemelere uygun hareket edilmesi gerekir. Bir marka ile anlaşma yaparak imal ettikleri ürünlerin dağıtımını üstlenerek siz de distribütör olabilirsiniz. Genellikle distribütör olmak istediğinizde işletmenizin finansal durumu, lojistik kapasitesi ve pazar bilgisi de göz önünde bulundurularak distribütörlük verilir. Distribütörlük için belirli bir eğitim şartı bulunmamaktadır. 

Distribütör Nasıl Bulunur? 

Distribütör bulmak istiyorsanız sektörel fuarlara katılmak veya özel ilanlar vermek gibi yollara başvurabilirsiniz. Bu yollarla bulduğunuz distribütör adayları arasında en uygun olanlarını seçmek için finansman değerlemelerini inceleyebilirsiniz. 

Distribütör Garantili Ne Demek? 

Distribütör garantili ürün, distribütör aracılığıyla güvence altına alınmış ve ürünle ilgili herhangi bir sorun olduğunda markanın desteğiyle çözüm sağlama teminatı verilen ürün anlamına gelir. Distribütör garantili ürünler, müşterilere güven aşılayarak ve birçok mağduriyetin önüne geçmektedir.

Resmi Distribütör Garantili Ürünler ile İthalat Garantili Ürünler Arasındaki Farklar Neler?

Resmi distribütör garantili ürünler ile ithalat garantili ürünler arasında, güvence farkı vardır. Çünkü resmi distribütör garantili ürünler, markanın yetkili servisleri kapsamında değerlendirilir.

Türkiye Distribütörü Ne Demek? 

Türkiye distribütörü bir markanın Türkiye’deki tek yetkili temsilcisidir. Bu distribütör, markanın ürünlerinin ülke genelinde dağıtımını üstlenir. Türkiye distribütörü, markanın yetkili temsilcisi olarak Türkiye’deki tüm dağıtım haklarına tek başına sahiptir. Bu nedenle de müşteri bir sorun yaşadığında, Türkiye distribütörlüğü varsa çok daha hızlı şekilde çözüme ulaşılır.

Resmi Distribütör Garantili Ne Demek?

Resmi distribütör garantili ürün, bir markanın yetkili distribütörü tarafından satılan ve doğrudan marka güvencesi altında olan ürünlere verilen garantiyi ifade eder. Resmi distribütör garantisi, ürünün orijinalliğini ve kaliteli hizmet alımını garanti ederken, tüketicilere güvenli bir alışveriş imkanı sunar.

E-Ticaret Sitelerinde Distribütörlük Yapılabilir Mi? 

Distribütörler e-ticaret sitelerinde faaliyet gösterebilirler. Anlaştıkları markaların ürünlerini e-ticaret sitelerinde pazarlayan distribütörler online alışverişin getirdiği avantajlardan faydalanabilirler. 

Distribütör Olmak için Sektör Araştırması Yapmalı Mıyım?  

Bir markaya distribütörlük teklifi yapmadan önce, markayı ve sektörü iyice araştırmanız çok önemlidir. Pazarın durumu ve muhtemel rakipleriniz hakkında bilgi sahibi olmak, işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.