Harcama İtirazı (Chargeback) Nedir? Harcama İtirazı Nasıl Yapılır?

İnternet alışverişleri, günlük harcamalar ve diğer ihtiyaçlarımızda sıkça kullandığımız kredi kartlarının ekstrelerinde harcama itirazı gerektirebilecek şüpheli tutarlar ile karşılaşabilirsiniz.

Bu gibi şüpheli işlemlerin oluştuğu durumlar, kredi kartı kullanıcılarının korkulu rüyasıdır. “Dolandırıldım mı? Kartım başkasının eline mi geçti?” gibi endişeler kafanızı kurcalayabilir.

Belki de bu kötü senaryo başınıza gelmiş ve kartınız gerçekten çalınmış olabilir ancak endişe etmenize gerek yok. Çünkü kartınıza yansıyan işlemleri siz yapmadıysanız, harcama itirazı(ters ibraz) yapma hakkına sahipsiniz.

Peki, harcama itirazı nedir ve harcama itirazı nasıl yapılır?

Kredi kartı harcama itirazı; yanlış tutarda yapılan işlemler, dolandırıcılık işlemleri veya geri ödenmeyen iade tutarları gibi durumlarda ödemenizi geri almanızı sağlayan bir işlemdir.

Ayrıca bu işlemi başlatmak için harcama itiraz formu veya harcama itiraz dilekçesi gönderdikten sonra, prosedürün nasıl işlediğini bilmek önemlidir.

Bu yazımızda, harcama itirazının yapılabileceği durumlar ve harcama itirazı prosedürünü anlatarak chargeback nedir nasıl yapılır, harcama itirazı kaç günde sonuçlanır gibi sorularınıza cevap bulabileceksiniz.

Harcama İtirazı (Chargeback) Nedir?

Harcama itirazı, kredi veya banka kartı hesaplarında bilginiz dahilinde olmayan, şüpheli veya hatalı işlemlerde işlem iptali için itiraz etme sürecini tanımlar.

Harcama itirazı süreci Ulusal ve Uluslararası kurallarla belirlenmiştir. Harcama itirazı sürecinde bu kurallar tüm bankalar banka müşterilerilerini bağlayıcı konumdadır.

Harcama itirazı yapabileceğiniz koşullar gerçekleştiği sürece tüm şüpheli harcamalar için banka farketmeksizin harcama itirazında bulunabilirsiniz.

Eğer harcamaların sizden bağımsız gerçekleştirildiği tespit edilirse, harcama itirazınız olumlu sonuçlanır ve kredi kartınıza para iadeniz gerçekleştirilir.

Yani “x banka kartımdan yaptığım harcamaya itiraz edebilir miyim” diye düşünüyorsanız, uluslararası kurallar çerçevesinde evet.

Ters ibraz için gerekli koşullar mevcutsa harcama itirazınız olumlu sonuçlanacaktır.

Harcama itirazı sadece şüpheli veya hatalı işlemlerde değil, online ödeme ile yapılan ürün iadesi veya hizmet iptali gibi durumlarda da yapılabilir.

Örneğin, iadesi mümkün olan bir internet alışverişi yaptınız ve geçerli bir sebeple ürün iadesi yaptınız. Online alışverişten yaptığınız iadenin kabul süreci ilgili kurumun prosedürüne bağlı değişiklik gösterebilir. İadenizin kabul edildiğini ve para iadesinin de yapılacağını söylediklerini düşünelim.

Yapılan iadenin kartınıza yansıma süresi bankanıza bağlı değişiklik gösterecektir. Size iletilen sürenin sonunda kartınıza para iadesinin yatmamış olması durumunda harcama itirazı yapabilirsiniz.

Harcama itirazı (chargeback) yapabilmeniz için bir işlem sayısı kısıtı bulunmamaktadır. Şüpheli veya hatalı gördüğünüz tüm işlemler için ters ibrazda bulunmanız mümkündür.

Harcama İtirazı Nasıl Yapılır?

Harcama itirazını ilgili banka şubesinde form doldurarak, mobil bankacılık üzerinden veya bankanızın internet sitesinde bulunan itiraz formu ile yapabilirsiniz. Uluslararası kredi kartı işlem itirazı kuralları gereği işlem itirazı yazılı olarak iletilmektedir.

Peki, harcama itirazı nasıl yapılır?

• Banka şubesine giderek: Banka şubesine giderek, müşteri hizmetleri kısmından alacağınız sıra ile ilgili personele harcama itirazı yapacağınızı belirtmelisiniz. Banka yetkilisi size bir itiraz formu verecek ve ileriki sonraki süreç için size yardımcı olacaktır.
• Mobil bankacılık üzerinden: Eğer mobil bankacılık kullanıyorsanız, bankanızın mobil uygulaması üzerinden yardım talebinde bulunabilir ya da harcama itirazını ilgili yönergeyi takip ederek oluşturabilirsiniz.
• Bankanızın internet sitesi üzerinden: Bankanızın internet sitesinde bulunan harcama itiraz formunu doldurarak işlem itirazı gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için siteden alacağınız formun çıktısını doldurup tekrar taratarak mail yolu ile bankaya ulaştırmanız gerekir.

Chargeback nasıl yapılır diye merak ediyorsanız yukarıdaki adımları uygulayabilirsiniz.

Harcama İtiraz Formu Nasıl Doldurulur?

Harcama itiraz formu, banka veya kredi kartınızda gördüğünüz şüpheli harcamalarınıza yapacağınız itirazlarda en önemli adımdır.

Peki harcama itiraz formu nasıl doldurulur?

1. Mobil bankacılık, banka şubesi veya banka internet sitesi üzerinden harcama itiraz formunu bulun.
2. Formun çıktısını alın ve gerekli bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurun.
3. Banka şubesinde iseniz direkt şube yetkilisine iletin.
4. İnternet veya mobil bankacılık üzerinden form temini sağladıysanız, formu taratarak pdf formatında bankaya mail yoluyla veya şube yetkilisine iletin.

Harcama itiraz formunu doldururken dikkat etmeniz gerekenler:

• Harcama itirazı yapabilmeniz için işlemin üzerinden 540 günden fazla zaman geçmemiş olması gerekir.
• Harcama itiraz süresi Ulusal ve Uluslararası kurallarla belirlenmiş olup, tüm bankalar bağlayıcı niteliktedir. Bu sebeple bu sürenin dışında yapılan harcama itirazları kabul edilmeyecektir.
• İşlem tarihini doğru belirtmeniz gerekir.
• Harcama itirazını banka veya kredi kartının sahibi bizzat doldurmalıdır.
• Eğer harcama ek kart sahibinin kartından yapılmışsa, form ek kart sahibi tarafından imzalanmalıdır.
• Telefon numarası ve mail adresi gibi bilgileri doğru bir şekilde doldurmalısınız.
• İşlem sonucu bankanız tarafından e-mail veya SMS yolu ile tarafınıza iletilir.

Harcama İtirazı Dilekçe Örneği

Harcama itiraz dilekçenizde harcama itiraz gerekçenizi net bir şekilde belirtmelisiniz. Şubelerde size verilen formlarda bu alan detaylı şekilde ayrıştırılmıştır.

Hatalı işlem, dolandırıcılık, şüpheli işlem, tarafınıza ait olmayan işlem, çalıntı kart, karşılıksız işlem vb. durumları net bir şekilde belirtmeniz ve dilekçenizi bu sebebe göre hazırlamanız gerekir.

Harcama İtirazı Hangi Durumlarda Yapılır?

Harcama itirazı yapmadan önce Ulusal ve Uluslararası harcama itirazı kurallarını incelemenizi öneririz.

Harcama itirazı aşağıdaki durumlarda yapılır:

• Kartınız sizde olduğu halde yapmadığınız harcamaların ekstrenize yansıtılması
• Kayıp/çalıntı kart durumu
• Karşılığında hizmet/ürün alınmamış olan ödemeler
• İptal edilen rezervasyon veya sözleşmelerde ücret iadesinin gerçekleşmemesi (İptal-iade belgesi gerekir.)
• İşlem tutarının karta birden çok kez yansımış olması
• Harcama tutarının hatalı girilmesi (Gerçek harcama tutarı kanıtlanabilir olmaldır.)
• ATM kaynaklı hatalar
• Para transferleri sırasında gerçekleşen hatalar

Harcama İtirazı Talebi Kaç Günde Sonuçlanır?

Harcama itirazı talebi itiraz sebebine, harcama yapılan zaman aralığına ve gerekli belgelerin temin edilme süresine bağlı olarak 30 ila 180 iş günü arasında sonuçlanır.

Harcama İtirazı Süreci Nasıl İşler?

Harcama itiraz süreci aşağıdaki şekilde işler:

1. Kredi veya banka kartı sahibi hatalı veya şüpheli bir işlem için kartın ait olduğu bankaya ters ibrazda bulunur.
2. İlgili banka chargeback talebini işyeri bankasına yönlendirir veya banka içerisindeki bir sorunsa itiraz ilgili birime yönlendirilirek değerlendirmeye alınır.
3. İşyeri bankası itirazı işyerine iletir ve işlemle ilgili gerekli belgeleri talep eder.
4. İş yeri ilgili belgeleri bankaya iletir.
5. İlgili belgeler kontrol edilerek Ulusal ve Uluslararası kurallar ışığında değerlendirilir.
   • Belgelerin yetersiz olması veya işyerinden belge gelmemesi durumunda itiraz kabul edilir.
   • Belgelerin yeterli olması ve bir sorun tespit edilmemesi durumunda harcama itirazı reddedilir.
6. Harcama itirazının olumlu sonuçlanması durumunda edilen tutar işyeri hesabından çekilerek işlem gerçekleşen kart sahibinin hesabına iade edilir. Chargeback işlemi gerçekleşir.

Chargeback (Ters İbraz) Kuralları Nelerdir?

Chargeback yani ters ibraz kuralları; uluslararası ödeme kuruluşları (Visa, Mastercard, American Express vb.) tarafından belirlenmekte ve uygulanmaktadır. Kart hamillerinin chargeback talebinde bulunabilmesi için kredi kartı kuruluşları tarafından belirlenmiş chargeback koşulları bulunur. Bu koşullar, kart sahiplerinin haklarını korumak ve işlemlerin güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.

Kredi Kartı Harcama İtirazı Yapılabilecek Durumlar

Chargeback kuralları, uluslararası ödeme kuruluşları tarafından belirlenir ve kart sahiplerinin haklarını koruma amacı güder. Kart hamilleri, belirli durumlarda chargeback talebinde bulunabilirler.

Uluslararası ödeme kuruluşları tarafından belirlenen chargeback talebi yapılabilecek durumlar:

1. İşlemi hatırlamama
2. Provizyon hatası itirazları
3. Belge talepleri
4. Mükerrer işlem
5. İptal/iade işlemleri
6. Süreç hatası itirazları
7. Ürün/hizmet temini itirazları
8. İşlem tutarında farklılık
9. Onay dışı işlemler
10. Kusurlu/hasarlı ürün

Chargeback kuralları gereği ters ibraz yani harcama itirazında bulunmak için belirlenen süre değişiklik gösterse de 540 günü aşmamalıdır.

Kredi Kartı Harcama İtirazı Süresi Ne Kadar?

İtiraz süresi itirazın sebebine bağlı değişiklik gösterse de hiç bir durumda 540 günü aşamaz. Bu süre içerisinde kalmak koşuluyla kart hamillerinin:

• Ürün/hizmet temini ile ilgili itirazlarda, beklenen teslim tarihinden,
• İade belgesi söz konusu olduğunda, iade belge tarihinden,
• Diğer itiraz türlerinde ise işlemin karta yansıma tarihinden

itibaren en fazla 120 günlük itiraz süreleri vardır.

• Otel ödemelerinde: Otelden ayrılma (check-out) tarihi
• Araba kiralama işlemlerinde: Arabanın iade edildiği gün
• Gemi seyahat işlemlerinde: Geminin limana döndüğü ve terkedildiği gün

işlem tarihi olarak kabul edilir.

Chargeback(Ters İbraz) Durumu ile Karşılaşmamak İçin Yapılması Gerekenler

Online alışverişlerde sıkça karşılaşılan şüpheli işlemlerden korunmak için ödemeler sırasında alınması gereken bazı önlemler bulunmaktadır. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak isteyen işletmeler, 3D Secure sistemine entegre sanal POS firmalarını tercih etmelidirler.

Aksi takdirde işletmeler, müşterilerinin online ödemelerde şüpheli işlemlerle karşılaşması, mağdur olması ve dolayısıyla da müşteriyi kaybetmek gibi risklerle karşı karşıya kalır. Eğer satışlarınızda iade ve iptal oranlarını düşürmek istiyorsanız güvenli POS sistemlerini tercih etmelisiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Kredi kartı harcama itirazı süresi içinde harcama itiraz formu doldurmak oldukça önemlidir. Bu nedenle, şüpheli işlemlerde harcama itirazı para iadesi alabilmeniz için yazımızda yer alan soru-cevaplardan faydalanabilirsiniz.

Harcama İtirazı Olumlu Sonuçlanır Mı?

Harcama itirazı değerlendirme sürecinde iletilen belgeler değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda itirazı yapan kişinin doğruluğu kabul edilirse, harcama itirazı olumlu sonuçlanır.

Harcama İtirazı Yapınca Ne Olur?

Harcama itirazı yapıldığında itiraz ilgili banka, işyerinin bankası ve işyerine iletilir. İtiraz değerlendirilerek olumlu veya olumsuz sonuçlanır. Olumlu sonuçlandığında itiraz edilen tutar kart sahibine işyerinden çekilerek geri ödenir.

Harcama İtiraz Formu Ne İşe Yarar?

Harcama itiraz formu, yapılan harcama ile ilgili itiraz sebebini ve itiraz niyetini belirtir. Harcama itirazı yapmanın ilk adımı harcama itiraz formunu doldurarak ilgili bankaya iletmektir.

Chargeback Ne Demek?

Chargeback, “ters ibraz” veya “ödeme iadesi” anlamına gelmektedir. İngilizceden dilimize geçen Chargeback(Ters İbraz), tüketicilerin banka/kredi kartından yapılan ödeme işlemlerinin tersine çevrilmesi işlemine denir. Bu ödeme iadesinin yapılabilmesi için tüketicilerin ters ibraz nasıl yapılır bilmesi gerekir.

Ters ibraz, harcama itirazı ile aynı anlamda kullanılır. Bu nedenle eğer bankaya harcama itirazı nasıl yapılır biliyorsanız, iade işlemi için gerekliliklere de hakimsiniz demektir.