Yüzde 10, 20, 30 gibi indirim oranlarıyla doğru iskonto hesaplamakta zorlanıyor musunuz? Belki de iskonto uygularken vergi matrahını nasıl doğru belirleyeceğiniz konusunda çekinceleriniz var.
Eksik ya da hatalı hesaplamalar satış hedeflerinizi riske atabilir, hatta sezon dönemlerinde müşterilerinizin rakiplerinizi tercih etmesine neden olabilir. Bu durumda, stok devir hızınızda da olumsuz etkilerle karşılaşabilirsiniz.
Merak etmeyin, sizin için bu içerikte iskonto nedir ve iskonto nasıl hesaplanır detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Adım adım örneklerle hazırlanan bu rehber sayesinde yüzdelik iskonto hesaplamalarını doğru bir şekilde yapabileceksiniz.
İçindekiler
İskonto Nedir?
İskonto, bir ürün veya hizmetin satış fiyatının belirli bir tutar veya oran kadar düşürülmesidir. İndirim kavramıyla eş anlamlı olan bu terim, özellikle muhasebe, finans, maliye ve vergi alanlarında kullanılır. Ürün veya hizmetin, asıl fiyatının altındaki bir tutardan satılması durumunda iskonto uygulanmış olur.
Ticarette en sık görülen örneği, ürünü peşin satın alan müşteriye sunulan satış iskontosudur. Bu tür indirim, ürünü peşin satın alan müşterilere uygulanır ve malın bedeli üzerinden hesaplanır.
İskonto tutarı, satışları artırmak ve müşteri memnuniyetini yükseltmek amacıyla genellikle sınırlı süreler için geçerlidir. İskonto oranı bazen sabit bir tutar olarak belirlenir, bazen de satış fiyatı üzerinden yüzde oranı şeklinde uygulanır.
Özel günlerde veya sezon sonlarında düzenlenen kampanyalar kapsamında iskonto uygulamalarına sıkça rastlanır.
İskonto Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Bir ürün ya da hizmete iskonto uygulanırken, hesaplama yöntemi iskontonun sabit bir tutar mı yoksa yüzdelik bir oran mı olduğuna göre değişiklik gösterir. İskonto bazen sabit bir miktar olarak uygulanırken bazen de yüzdelik bir oran üzerinden hesaplanır.
Bu iki durumda da izlenecek adımlar basittir: Ya toplam tutardan sabit bir indirim yapılır ya da yüzdeye dayalı bir iskonto tutarı hesaplanarak satış fiyatından düşülür.
İskonto oranı üzerinden indirim yapılacaksa, temel formül şu şekildedir:
Satış Fiyatı – (Satış Fiyatı x İskonto Oranı)
İskonto nasıl hesaplanır konusunu daha somut hale getirmek için bir örnek üzerinden ilerleyelim.
İskonto Hesaplama Örneği
Örneğin, satış fiyatı 1.000 TL olan bir ürüne %25 iskonto yapılmak istendiğini düşünelim. Bu durumda hesaplama adımları şu şekilde olur:
- Satış fiyatı 1.000 TL’dir.
- İskonto tutarı 1.000 TL’nin %25’i olarak hesaplanır: 1.000 x 0,25 = 250 TL.
- İndirimli satış fiyatı ise satış fiyatından bu indirim tutarının çıkarılmasıyla bulunur: 1.000 – 250 = 750 TL.
Sonuç olarak, liste fiyatı 1.000 TL olan bir ürüne %25 iskonto uygulandığında, 250 TL indirim yapılır ve ürünün yeni satış fiyatı 750 TL olur.
Başka bir örneğe bakalım: Bu kez, “750 TL ve üzeri alışverişlerde 100 TL indirim” kampanyası olduğunu varsayalım. Bu durumda 1.000 TL olan ürün için hesaplama şu şekilde yapılır:
- Satış fiyatı yine 1.000 TL’dir.
- Sabit iskonto tutarı 100 TL olarak belirlenmiştir.
- İndirimli satış fiyatı, sabit indirim tutarının satış fiyatından düşülmesiyle bulunur: 1.000 – 100 = 900 TL.
Bu iki yöntem sayesinde iskontoların nasıl hesaplanacağını kolayca belirleyebilir ve müşterilerinize sunduğunuz fiyatları doğru şekilde güncelleyebilirsiniz.
Daha da güzeli, sizin için hazırladığımız iskonto hesaplama aracımız ile saniyeler içerisinde hesaplamalar yapabilirsiniz.
İskonto Hesaplama Aracı
İskonto nedir artık daha iyi anladığımıza göre şimdi pratik bir adım atabiliriz. İskonto oranı, indirimin yüzdesel değerini ifade eder ve satış fiyatına uygulandığında indirim tutarını oluşturur. Örneğin, %15’lik bir iskonto, ürünün fiyatının %15 oranında düşürülmesi anlamına gelir. Bu hesaplamayı yapmak için orijinal fiyatı iskonto oranıyla çarparak indirim tutarını bulabilir, ardından bu tutarı fiyattan düşebilirsiniz.
Aşağıdaki iskonto hesaplaması aracımızı kullanarak işlerinizi daha hızlı halledebilirsiniz.
İskonto Türleri Nelerdir?
İskonto, işletmelerin satışlarını artırmak, müşteri bağlılığını güçlendirmek veya stok fazlalığını azaltmak gibi hedeflerle uyguladığı bir indirim yöntemidir. Farklı amaçlar ve durumlar için uygulanabilen birçok iskonto türü bulunmaktadır.
İşte ticari hayatta en sık kullanılan iskonto türleri ve özellikleri:
1. Ticari İskontolar
Ticari iskontolar, işletmelerin satışlarını artırmak ve müşteri çekmek için düzenli olarak uyguladığı indirimlerdir. Çoğunlukla toptan satışlarda uygulanır ve belirli müşteri gruplarına sunulur. Bu tür iskontolar, satış hacmini artırmayı amaçlar ve faturalara kaydedilerek muhasebe sürecine dahil edilir.
2. Sezon Sonu İskontosu
Sezon sonu iskontosu, belirli bir dönemin bitiminde stokları azaltmak amacıyla yapılır. Mevsim değişikliklerinde veya belirli bir dönemin sonunda kalan ürünleri eritmek için uygulanan bu iskonto türü, yeni sezon ürünleri için yer açmayı sağlar. Örneğin, yaz sonunda klima veya bahar sonunda yağmurluk gibi sezonluk ürünlerde yapılan indirimler, bu türün en bilinen örneklerindendir.
3. Promosyon İskontosu
Promosyon iskontosu, belirli kampanyalar veya özel günler için yapılan kısa süreli bir indirim türüdür. Yeni bir ürün tanıtımı, özel günler veya belirli bir döneme özel kampanyalar kapsamında uygulanabilir. Bu tür iskontolar, müşteri ilgisini artırmak ve işletmenin görünürlüğünü yükseltmek amacı taşır.
4. Sadakat İskontosu
Sadakat iskontosu, işletmeye düzenli olarak alışveriş yapan müşterilere yönelik bir indirim türüdür. İşletme ile uzun vadeli bir ilişki kuran müşterilere sunulan bu avantaj, müşteri bağlılığını teşvik eder. Müşterilerin aynı işletmeyi tekrar tercih etmesi için sıkça uygulanır.
5. Promosyon İskontosu
Promosyon iskontosu, belirli şartları karşılayan müşterilere sunulan özel bir indirimdir. Genellikle belirli bir harcama tutarına ulaşıldığında veya kampanya kapsamında uygulanır.
Diyelim ki bir alışveriş sitesi, “500 TL ve üzeri harcamalarda %10 cashback” kampanyası sunuyor. Müşteri 500 TL’lik alışveriş yaptığında 50 TL’yi hesabına iade alıyor. Böylece, müşteri hem daha avantajlı bir alışveriş yapıyor hem de bu cashback ile alışverişe teşvik edilmiş oluyor.
6. Erken Ödeme İskontosu
Erken ödeme iskontosu, müşterilerin vade tarihinden önce ödeme yapmalarını teşvik etmek için sunulan bir indirimdir. Vadeli satışlarda tahsilatı hızlandırmak ve erken ödeme yapmayı mantıklı kılmak amacıyla tercih edilir.
7. Peşin Ödeme İskontosu
Peşin ödeme iskontosu, alışverişi taksitsiz şekilde tek seferde ödemeyi seçen müşterilere sunulur. Taksitli satışlarda oluşabilecek risk ve maliyetleri azaltmak isteyen işletmeler, peşin ödeme yapan müşterilere daha uygun fiyat sunar.
Örneğin, beyaz eşya satışlarında peşin ödemede %10 indirim yapılması, peşin ödeme iskontosunun yaygın bir uygulamasıdır.
8. Grup İskontosu
Grup iskontosu, bir üründen veya hizmetten çok sayıda alım yapıldığında sağlanan bir indirim türüdür. Büyük alımları desteklemek amacıyla yapılan bu iskonto, hem müşteriye avantaj sağlar hem de işletmenin daha yüksek hacimle satış yapmasına katkıda bulunur.
Örneğin, restoranların kalabalık gruplara “10 kişiye kadar %15 indirim” sunması veya spor salonlarının grup üyeliklerinde sunduğu özel fiyatlar, grup iskontosuna örnek gösterilebilir.
İskonto Faturası Nedir?
İskonto faturası, bir ürün veya hizmetin satışında yapılan indirimi detaylandırarak müşteri ve işletme arasındaki mali kaydın doğruluğunu sağlayan özel bir belge türüdür. Satış işlemi sırasında ürünün veya hizmetin normal satış fiyatı belirtilirken, uygulanan iskonto oranı ve tutarı ayrıca kaydedilir.
Bu sayede indirim uygulanmış fiyat ve toplam tutar üzerinden işlem yapılır. Vergilendirilecek tutar da bu indirim göz önünde bulundurularak hesaplanır.
İlginizi çekebilir: Yüzde Artış Azalış Hesaplama
İskonto Neden Yapılır?
İskonto, işletmelerin müşteri çekmek, satışları artırmak ve pazarda belirgin bir yer edinmek için sıkça başvurduğu bir indirim yöntemidir. Fiyatın düşürülmesiyle birlikte ürün veya hizmet, müşteriler için daha ulaşılabilir hale gelir. Nitekim müşteriler yalnızca indirimli ürünü değil, işletmenin diğer ürün ve hizmetlerini de değerlendirme eğiliminde olur. Böylelikle uygulanan iskonto sayesinde dolaylı yoldan mağazadaki diğer ürünlerin de satılma ihtimali artar.
Müşteri memnuniyeti ve sadakat sağlama noktasında da iskontonun önemi yadsınamaz. Düzenli müşterilere sunulan özel indirimler, onları işletmeye daha da yakınlaştırır. Bu tür fırsatlar, müşterilere kendilerini değerli hissettirir ve işletmeyi tekrar tercih etmeye yönlendirir.
Belirli dönemlerde düzenlenen kampanya ve indirim programları, işletmelere sektörde öne çıkma ve müşteri tabanını genişletme imkanı tanır. Örneğin, sezon sonu indirimleri veya özel günlerde yapılan indirimler müşteri ilgisini canlı tutar ve aynı zamanda stok devir hızını artırarak maliyet yönetimine katkı sağlar.
İlginizi çekebilir: Stok Devir Hızı Nasıl Hesaplanır?
Basit İskonto Nasıl Hesaplanır?
Basit iskonto hesaplama, gelecekte ulaşılacak değerin belirli bir iskonto oranı üzerinden hesaplanarak indirimin belirlenmesi işlemidir. İskonto oranı hesaplanarak, indirimli fiyattan hareketle ürün ya da hizmetin normal fiyatına ulaşmak mümkündür. Bu tür hesaplamalar, hem satış fiyatlarını belirlerken hem de fiyat politikasını oluştururken sıklıkla kullanılır.
Basit iskonto hesaplama formülü şu şekildedir: İndirimli Fiyat × 100 ÷ (100 – İndirim Oranı)
Eğer indirimli bir fiyatın asıl (normal) satış fiyatı belirlenmek isteniyorsa, yüzde indirimi hesaplama yöntemiyle indirimli fiyat 100 ile çarpılır. Çıkan sonuç, 100’den iskonto oranının çıkarılması ile elde edilen sayıya bölünerek normal fiyat bulunur.
Örneğin, yüzdelik indirim hesaplama ile %15 indirimli fiyatı 425 TL olan bir ürünün normal satış fiyatını bulmak istersek, formül şu şekilde çalışır:
425 × 100 ÷ (100 – 15) = 42500 ÷ 85 = 500
Bu durumda ürünün normal fiyatı 500 TL olarak hesaplanır. Bu formül, hem yüzde indirim hesaplama hem de indirim oranı hesaplama süreçlerinde temel bir yöntem olarak öne çıkar.
İskonto Oranı Nasıl Hesaplanır?
İskonto oranını hesaplamak için öncelikle ürünün ilk satış fiyatından indirimli fiyatını çıkarmanız gerekir. Bu işlemle elde edilen sonuç, indirim miktarını verir. Sonrasında bu indirim tutarını ilk satış fiyatına böldüğünüzde, yapılan indirim oranını yüzdelik olarak hesaplayabilirsiniz. Yüzdeye ulaşmak için de bulduğunuz sonucu 100 ile çarpmalısınız.
İskonto Hesaplama Formülü: İskonto oranı = [(İlk Fiyat – İndirimli Fiyat) / İlk Fiyat] x 100
Örneğin, 250 TL’lik bir ürünü 225 TL’ye satın aldığımızı varsayalım. Öncelikle 250’den 225’i çıkararak 25 TL’lik bir iskonto uygulandığını buluruz. Bu miktarı, ilk fiyat olan 250 TL’ye böldüğümüzde 0,1 sonucuna ulaşırız.
Elde ettiğimiz sonucu 100 ile çarptığımızda, %10’luk bir iskonto oranı olduğunu öğreniriz. Yani bu işlemle yüzde 10 indirim hesaplama adımını tamamlamış oluruz.
Bu hesaplama, gerek iskonto hesaplama formülü gerekse iskontolu fiyat hesaplama süreçlerinde kullanılır ve yüzde kaç indirim yapıldığını sizlere gösterir.
İlginizi çekebilir: KDV Hesaplama
İskontosuz Fiyat Nasıl Belirlenir?
İskontosuz, yani indirimsiz fiyatı bulmak için öncelikle iskontolu fiyatı 100 ile çarpmanız gerekir. Sonrasında, 100’den iskonto oranını çıkararak bir değer elde edersiniz. Son adımda, çarpma işleminden elde ettiğiniz sonucu, çıkarma işlemiyle bulduğunuz değere bölerek indirimsiz fiyatı hesaplayabilirsiniz.
Bu yöntem, özellikle yüzde iskonto hesaplama ve iskontosuz fiyat hesaplama süreçlerinde kullanılır.
Örneğin, %15 iskontolu fiyatı 425 TL olan bir ürünün indirimsiz fiyatını bulmak için:
- İskontolu (indirimli) fiyatı 100 ile çarpın: 425×100 = 2500
- 100’den iskonto oranını çıkarın: 100−15 = 85
- İlk adımda bulduğunuz sonucu, ikinci adımda elde ettiğiniz değere bölün: 42500÷85 = 500
Bu işlemler sonucunda, ürünün indirimsiz fiyatı 500 TL olarak bulunur. Bu yöntem, iskonto düşme ya da indirimsiz fiyat hesaplama gibi durumlarda kullanılır.
İskonto İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Ticari İskontonun Tahsilat İskontosundan Farkı Nedir?
Ticari iskonto, satış anında uygulanan ve satış fiyatını düşürerek müşteri çekmeyi amaçlayan bir indirimdir. Tahsilat iskontosu ise borcun erken ödenmesini teşvik etmek amacıyla fatura sonrası uygulanan, alacakların hızlı tahsil edilmesini sağlayan bir indirimdir. Ticari iskonto satış hacmini artırırken, tahsilat iskontosu nakit akışını hızlandırır.
İskontolu İade Faturası Nasıl Kesilir?
İskontolu iade faturası keserken, iade edilen ürün veya hizmetin tüm bilgileri faturaya eklenir ve satışta uygulanan iskonto oranı aynı şekilde fatura üzerinde gösterilir. İskonto düşüldükten sonra kalan toplam tutar hesaplanır ve yasal bilgilere uygun olarak düzenlenir.
Uygulanan İskonto Vergiden Düşülebilir Mi?
Bir malın satışında uygulanan iskonto tutarı doğrudan vergiden düşülemez. Ancak, fatura toplamının düşmesiyle beraber vergi matrahı da azalacağı için ödenecek vergi daha düşük olur.
%10 İskonto Nasıl Uygulanır?
Örneğin, 300 TL değerindeki bir ürün için %10 oranında indirim uygulanacağını düşünelim. Yüzde 10 indirim hesaplama işlemi için, öncelikle 300 TL’yi %10 ile çarpmamız gerekir. Bu durumda, 300 x 10 / 100 = 30 TL olarak iskonto tutarını buluruz. Ardından, orijinal fiyattan bu tutarı çıkararak indirimli fiyata ulaşırız: 300 – 30 = 270 TL. Böylelikle ürünün %10 indirimli fiyatı 270 TL olarak hesaplanır.
%15 İskonto Nasıl Yapılır?
Örneğin, 240 TL tutarındaki bir ürün için %15 oranında indirim yapılacağını düşünelim. Yüzde 15 indirim hesaplama işlemi için öncelikle 240 TL’yi %15 ile çarpıyoruz. Bu durumda, 240 x 15 / 100 = 36 TL olarak iskonto tutarını bulmuş oluruz. Ardından, orijinal fiyattan bu tutarı çıkararak indirimli fiyata ulaşırız: 240 – 36 = 204 TL. Böylelikle ürünün iskontolu fiyatı 204 TL olarak hesaplanır.
%20 İskonto Nasıl Yapılır?
Şimdi, 450 TL değerinde bir ürün için %20 oranında indirim yapılacağını varsayalım. Yüzde yirmi indirim hesaplama işlemi için, öncelikle 450 TL’yi %20 ile çarpmalıyız. Bu durumda, 450 x 20 / 100 = 90 TL olarak iskonto tutarını buluruz. Daha sonra, bu tutarı orijinal fiyattan çıkararak indirimli fiyata ulaşırız: 450 – 90 = 360 TL. Böylece ürünün %20 indirimli fiyatı 360 TL olarak belirlenir.
%30 İskonto Nasıl Yapılır?
Örneğin, 500 TL tutarındaki bir ürün için %30 oranında indirim yapılacağını düşünelim. Yüzde 30 indirim hesaplama için, öncelikle 500 TL’yi %30 ile çarparız. Bu durumda, 500 x 30 / 100 = 150 TL olarak iskonto tutarını elde ederiz. Ardından, orijinal fiyattan bu miktarı çıkararak indirimli fiyata ulaşırız: 500 – 150 = 350 TL. Bu şekilde, ürünün %30 indirimli fiyatı 350 TL olarak hesaplanmış olur.