KDV, mal ve hizmetlerin satışında uygulanan bir vergi türüdür ve tüketicilerden tahsil edilerek devlete aktarılır. Ancak bazı stratejik sektörlerdeki işletmeler, belirli şartlar altında bu vergiden muaf tutulur ve KDV istisnası kapsamında değerlendirilir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre, KDV mükellefi olan işletmeler, belirli koşulları sağladıklarında KDV ödemekten muaf olabilirler. Bu muafiyet, tam veya kısmi istisna şeklinde uygulanır ve ihracattan eğitime, sağlıktan tarıma kadar pek çok alanda işletmelere önemli mali avantajlar sağlar.
Siz de KDV muafiyeti belgesi alarak veya KDV’den muaf tutulan ürünleri satarak bu avantajdan yararlanabilirsiniz.
Peki, KDV Muafiyeti nedir? KDV istisnası uygulanan ürünler hangileridir? Bu içeriğimizde KDV istisnasından kimler yararlanabilir inceleyeceğiz ve KDV istisna kodları listesini sizlerle paylaşacağız.
İçindekiler
KDV Muafiyeti Nedir?
Ülkemizde belirli şartları taşıyan veya KDV muafiyet belgesi almış işletmeler, KDV gibi önemli bir vergi kaleminden muaf tutulur. Bu vergi kolaylığı, özellikle bazı stratejik sektörlerde faaliyet gösteren işletmelere sağlanır. İhracat, sağlık, eğitim ve tarım gibi sektörlerdeki firmalar, bu avantajdan faydalanabilir.
KDV muafiyeti, bu sektörlerdeki işletmelerin sattıkları ürünler ve aldıkları ekipmanlar için Katma Değer Vergisi’ni ödememeleri anlamına gelir. Teşvik belgesi almış işletmeler, bu avantajdan yararlanabilmek için başvuruda bulunarak KDV muafiyetinden faydalanabilirler.
İlgili içerik: Yatırım Teşvik Belgesi Nasıl Alınır?
KDV istisnası, tam ve kısmi olmak üzere iki farklı kategoride uygulanır.
Tam KDV İstisnası
Nihai tüketicilerden alınan Katma Değer Vergisi (KDV), işletmelerin muhasebe kayıtlarında hem gelir hem de gider kalemi olarak yer alır. İşletmeler, ay sonunda satın aldıkları mal ve hizmetlerin KDV’si sattıkları ürünlerin KDV’sinden fazla ise, bu farkı bir sonraki döneme devrederek KDV indirimi sağlayabilir.
Tam KDV istisnası işletmelerin yalnızca sattıkları ürün ve hizmetlerde değil; aynı zamanda işletme bünyesine kazandırdıkları teçhizat, araç ve gereçler için de Katma Değer Vergisi’nden muaf tutulmasını kapsar.
Bu istisnadan faydalanabilmek için teşvik belgesi alınması zorunludur. Teşvik belgesi sahibi olan işletmeler, hem satışa sundukları ürünler hem de işletme faaliyetlerinde kullandıkları ekipmanlar için KDV beyanında bulunmak zorunda kalmazlar.
Hatta daha önce ödenmiş olan KDV tutarları, tam istisna kapsamında indirim olarak talep edilebilir.
İlgili içerik: E-Ticaret Vergi Muafiyeti
Kısmı KDV İstisnası
Kısmi istisna, işletmelere satış yaptıkları belirli mal ve hizmetlerde KDV muafiyeti tanıyan, ancak kendi alımları sırasında ödedikleri KDV’yi indirim olarak kullanmalarına izin vermeyen bir vergi düzenlemesidir.
Bu düzenlemede işletmeler, sattıkları ürün veya sundukları hizmetlerde KDV tahsil etmek zorunda kalmaz. Nitekim işlerini sürdürebilmek için satın aldıkları ekipman, teçhizat veya diğer malzemeler için ödedikleri KDV’yi de geri alamaz ya da vergiden düşemezler.
Bu durumu şu şekilde özetleyebiliriz:
- Satışlarda KDV hesaplanmaz (muaf tutulur).
- Satın alımlarda ödenen KDV, işletme üzerinde kalır ve geri alınamaz.
Yani tam KDV istisnası ve kısmi KDV istisnası ayrımını şu şekilde yapabiliriz:
- Tam İstisna: Hem yüklenilen KDV ödemelerinden hem de mal ve hizmet teslimine yönelik KDV’den muafiyet sağlar.
- Kısmi İstisna: Sadece mal ve hizmet teslimine yönelik KDV muafiyetini kapsar, yüklenilen KDV ödenir.
Kısmi istisna özellikle eğitim, sosyal yardım ve kültür gibi toplumsal fayda sağlama amacı güden sektörlerde uygulanır. Bu istisna kapsamında olan işletmeler, düzenledikleri faturada ilgili istisna kodlarını açıkça belirtmekle yükümlüdür.
İlgili KDV istisna kodları listesini aşağıda bulabilirsiniz.
KDV İstisnaları Listesi
Katma Değer Vergisi (KDV) istisnaları, işletmelerin belirli işlemler için KDV’den muaf tutulduğu düzenlemelerdir. İstisna uygulamaları, yukarıda da bahsettiğimiz üzere tam istisna ve kısmi istisna olarak iki kategoriye ayrılır.
Aşağıda her iki kategoriye ilişkin kodlar ve açıklamalar detaylı şekilde listelenmiştir.
Kısmi İstisna Kodları
Kısmi istisna, işletmelerin belirli mal ve hizmetler için KDV hesaplamadığı bir düzenlemedir. Ancak bu kapsamda işletmeler kendi alımlarında ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapamaz.
Eğitim, tarım, enerji, taşımacılık ve finans gibi sektörleri kapsayan bu istisnalar, tüketiciden KDV alınmadan işlemin tamamlanmasını sağlar.
Aşağıda kısmi istisna kapsamındaki işlemler ve ilgili kodlar detaylı şekilde listelenmiştir.
İstisna Kodu | Açıklama |
---|---|
201 | 17/1 Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İşlemler |
202 | 17/2-a Sağlık, Çevre ve Sosyal Yardım Amaçlı İşlemler |
204 | 17/2-c Yabancı Diplomatik Organ ve Hayır Kurumlarının Yapacakları Bağışlarla İlgili Mal ve Hizmet Alışları |
205 | 17/2-d Taşınmaz Kültür Varlıklarına İlişkin Teslimler ve Mimarlık Hizmetleri |
206 | 17/2-e Mesleki Kuruluşların İşlemleri |
207 | 17/3 Askeri Fabrika, Tersane ve Atölyelerin İşlemleri |
208 | 17/4-c Birleşme, Devir, Dönüşüm ve Bölünme İşlemleri |
209 | 17/4-e Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Kapsamına Giren İşlemler |
211 | 17/4-h Zirai Amaçlı Su Teslimleri ile Köy Tüzel Kişiliklerince Yapılan İçme Suyu Teslimleri |
212 | 17/4-l Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler |
213 | 17/4-j Boru Hattı ile Yapılan Petrol ve Gaz Taşımacılığı |
214 | 17/4-k Organize Sanayi Bölgelerindeki Arsa ve İşyeri Teslimleri ile Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri |
215 | 17/4-l Varlık Yönetim Şirketlerinin İşlemleri |
216 | 17/4-m Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun İşlemleri |
217 | 17/4-n Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne Verilen Haber Hizmetleri |
218 | KDV 17/4-o md. Gümrük Antrepoları, Geçici Depolama Yerleri ile Gümrüklü Sahalarda Vergisiz Satış Yapılan İşyeri, Depo ve Ardiye Gibi Bağımsız Birimlerin Kiralanması |
219 | 17/4-p Hazine ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün İşlemleri |
220 | 17/4-r İki Tam Yıl Süreyle Sahip Olunan Taşınmaz ve İştirak Hisseleri Satışları |
221 | Geçici 15 Konut Yapı Kooperatifleri, Belediyeler ve Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Verilen İnşaat Taahhüt Hizmeti |
223 | Geçici 20/1 Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yapılan İşlemler |
225 | Geçici 23 Milli Eğitim Bakanlığına Yapılan Bilgisayar Bağışları ile İlgili Teslimler |
226 | 17/2-b Özel Okullar, Üniversite ve Yüksekokullar Tarafından Verilen Bedelsiz Eğitim ve Öğretim Hizmetleri |
227 | 17/2-b Kanunların Gösterdiği Gerek Üzerine Bedelsiz Olarak Yapılan Teslim ve Hizmetler |
228 | 17/2-b Kanunun (17/1) Maddesinde Sayılan Kurum ve Kuruluşlara Bedelsiz Olarak Yapılan Teslimler |
229 | 17/2-b Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Gıda, Temizlik, Giyecek ve Yakacak Maddeleri |
230 | 17/4-g Külçe Altın, Külçe Gümüş ve Kıymetli Taşların Teslimi |
231 | 17/4-g Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kağıt, Cam Hurda ve Atıkların Teslimi |
232 | 17/4-g Döviz, Para, Damga Pulu, Değerli Kağıtlar, Hisse Senedi ve Tahvil Teslimleri |
234 | 17/4-ş Konut Finansmanı Amacıyla Teminat Gösterilen ve İpotek Konulan Konutların Teslimi |
235 | 16/1-c Transit ve Gümrük Antrepo Rejimleri ile Geçici Depolama ve Serbest Bölge Hükümlerinin Uygulandığı Malların Teslimi |
236 | 19/2 Usulüne Göre Yürürlüğe Girmiş Uluslararası Anlaşmalar Kapsamındaki İstisnalar (İade Hakkı Tanınmayan) |
237 | 17/4-t 5300 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin İhtisas/Ticaret Borsaları Aracılığıyla İlk Teslimlerinden Sonraki Teslim |
238 | 17/4-u Varlıkların Varlık Kiralama Şirketlerine Devri ile Bu Varlıkların Varlık Kiralama Şirketlerince Kiralanması ve Devralınan Kuruma Devri |
239 | 17/4-y Taşınmazların Finansal Kiralama Şirketlerine Devri, Finansal Kiralama Şirketi Tarafından Devredene Kiralanması ve Devri |
240 | 17/4-z Patentli veya Faydalı Model Belgeli Buluşa İlişkin Gayri Maddi Hakların Kiralanması, Devri ve Satışı |
241 | TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesine İlişkin Anlaşmanın (9/b) Maddesinde Yer Alan Hizmetler |
242 | KDV 17/4-o md. Gümrük Antrepoları, Geçici Depolama Yerleri ile Gümrüklü Sahalarda, İthalat ve İhracat İşlemlerine Konu Mallar ile Transit Rejim Kapsamında İşlem Gören Mallar İçin Verilen Ardiye, Depolama ve Terminal Hizmetleri |
250 | Diğerleri |
Tam İstisna Kodları
Tam istisna kapsamında, işletmeler teslim ettikleri mal veya sundukları hizmetlerde KDV hesaplamaz ve aynı zamanda kendi alımları sırasında ödedikleri KDV’yi indirim olarak kullanabilir. Bu uygulama çoğunlukla ihracat, uluslararası taşımacılık, diplomatik işlemler ve yatırım teşvikli projeler gibi ekonomik kalkınmayı destekleyen sektörlerde uygulanır.
Aşağıda tam istisna kapsamına giren işlemler ve kodları yer almaktadır.
İstisna Kodu | Açıklama |
---|---|
301 | 11/1-a Mal İhracatı |
302 | 11/1-a Hizmet İhracatı |
303 | 11/1-a Roaming Hizmetleri |
304 | 13/a Deniz Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Teslimi ile İnşa, Tadil, Bakım ve Onarımları |
305 | 13/b Deniz ve Hava Taşıma Araçları İçin Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetler |
306 | 13/c Petrol Aramaları ve Petrol Boru Hatlarının İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin Yapılan Teslim ve Hizmetler |
307 | 13/c Maden Arama, Altın, Gümüş ve Platin Madenleri İçin İşletme, Zenginleştirme ve Rafine Faaliyetlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler [KDVGUT-(II/8-4)] |
308 | 13/d Teşvikli Yatırım Mallarının Teslimi |
309 | 13/e Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesi |
310 | 13/f Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetler |
311 | 14/1 Uluslararası Taşımacılık |
312 | 15/a Diplomatik Organ ve Misyonlara Yapılan Teslim ve Hizmetler |
313 | 15/b Uluslararası Kuruluşlara Yapılan Teslim ve Hizmetler |
314 | 19/2 Usulüne Göre Yürürlüğe Girmiş Uluslararası Anlaşmalar Kapsamındaki İstisnalar |
315 | 14/3 İhraç Konusu Eşyayı Taşıyan Kamyon, Çekici ve Yarı Römorklara Yapılan Motorin Teslimleri |
316 | 11/1-a Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler |
317 | 17/4-s Engellilerin Eğitimleri, Meslekleri ve Günlük Yaşamlarına İlişkin Araç-Gereç ve Bilgisayar Programları |
318 | Geçici 29 3996 Sayılı Kanuna Göre Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Gerçekleştirilecek Projeler |
319 | 13/g Başbakanlık Merkez Teşkilatına Yapılan Araç Teslimleri |
320 | Geçici 16 (6111 Sayılı K.) İSMEP Kapsamında İstanbul İl Özel İdaresi’ne Bağlı Olarak Teslim ve Hizmetler |
321 | Geçici 26 Birleşmiş Milletler (BM) ve NATO Temsilcilikleri ve Teşkilatlarına Yapılan Teslimler |
322 | 11/1-a Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Teslimler (Bavul Ticareti) |
323 | 13/g 5300 Sayılı Kanuna Göre Düzenlenen Ürün Senetlerinin Teslimi |
324 | 13/h Türkiye Kızılay Derneği’ne Yapılan Teslim ve Hizmetler |
325 | 13/i Yem Teslimleri |
326 | 13/j Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilmiş Gübrelerin Teslimi |
327 | 13/j Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarafından Tescil Edilmiş Gübrelerin İçeriğinde Bulunan Hammaddelerin Teslimi |
328 | 13/j Konut veya İşyeri Teslimleri |
330 | KDV 13/j md. Organize Sanayi Bölgeleri ile Küçük Sanayi Sitelerinin İnşasına İlişkin Teslim ve Hizmetler |
331 | KDV 13/m md. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna |
332 | KDV Geçici 39. Md. İmalat Sanayiinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina ve Teçhizat Teslimlerinde İstisna |
333 | KDV 13/k md. Kapsamında Genel ve Özel Bütçeli Kamu İdarelerine, Belediyelere Teslimler |
334 | KDV 13/l md. Kapsamında Yabancılara Verilen Sağlık Hizmetlerinde İstisna |
335 | KDV 13/n Basılı Kitap ve Süreli Yayınların Teslimleri |
336 | Geçici 40 UEFA Müsabakaları Kapsamında Yapılacak Teslim ve Hizmetler |
337 | Türk Akım Gaz Boru Hattı Projesine İlişkin Anlaşmanın (9/h) Maddesi Kapsamındaki Gaz Taşıma Hizmetleri |
338 | İmalatçıların Mal İhracatları |
339 | İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler |
340 | Elektrik Motorlu Taşıt Araçlarının Geliştirilmesine Yönelik Mühendislik Hizmetleri |
350 | Diğerleri |
351* | KDV – İstisna Olmayan Diğer |
KDV Muafiyetinden Kimler Yararlanabilir?
KDV muafiyeti, yasal düzenlemeler kapsamında belirli sektörlerde ve faaliyetlerde işletmelere tanınan bir vergisel avantajdır. Bu avantaj, işlemin niteliğine göre tam veya kısmi istisna olarak uygulanabilir.
İşte KDV muafiyetinden yararlanılabilecek durumlar:
İhracatta KDV İstisnası
- Mal ve hizmet ihracatı faaliyetleri.
- Yurt dışındaki müşterilere sunulan hizmetler.
- Roaming anlaşmaları kapsamında Türkiye’de verilen hizmetler.
- Serbest bölgelerdeki müşterilere sağlanan fason hizmetler.
- Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların yurt dışına götürdükleri malların teslimi.
- Fuar ve panayır organizasyonları için Türkiye merkezli olmayan taşımacılık şirketlerine yapılan teslimler.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı onayıyla yabancı yapımcılara yapılan sinematografik eser satışları.
Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlarda İstisna
- Deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının işletimi, onarımı ve bakım hizmetleri.
- Liman ve havalimanlarında verilen hizmetler.
- Petrol, altın, gümüş ve platin arama ve zenginleştirme faaliyetleri.
- Yatırım teşvik belgesine sahip mükelleflerin makine ve teçhizat alımları.
- Milli güvenlik, savunma, adalet ve iç güvenlik ihtiyaçlarına yönelik mal ve hizmet teslimleri.
Taşımacılık İstisnası
- Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yapılan transit taşımacılık işleri.
- Merkezi Türkiye dışında olan taşımacılık şirketlerinin faaliyetleri.
Diplomatik İstisnalar
- Türkiye’deki yabancı temsilciliklere ve diplomatik haklara sahip çalışanlara yapılan teslim ve hizmetler.
- Uluslararası anlaşmalara istinaden vergi mükellefiyeti olan kuruluşlara sağlanan mal ve hizmetler.
İthalat İstisnası
- Gümrük antrepo rejimleri, transit ve serbest bölge işlemleri kapsamında yapılan ithalatlar.
- Vergiden muaf mal ve hizmetlerin ithalatı.
- İşleme tabi tutulan malların değer farklarıyla geri getirilmesi.
Sosyal Amaçlı İstisnalar
- Vakıf ve devlet kurumlarının bilim, sanat, kültür ve tarımı teşvik amacıyla aldığı mal ve hizmetler.
- Spor, tiyatro ve konser gibi kültürel etkinliklerin yönetimiyle ilgili işlemler.
Basit Usul KDV Muafiyeti
- Gelir Vergisi Kanunu kapsamında vergiden muaf esnafın teslim ve hizmetleri.
- Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin yaptığı teslim ve hizmetler.
Tam ve Kısmi İstisna Ayrımı
- Tam İstisna: Hem yüklenilen KDV ödemelerinden hem de mal ve hizmet teslimine yönelik KDV’den muafiyet sağlar.
- Kısmi İstisna: Sadece mal ve hizmet teslimine yönelik KDV muafiyetini kapsar, yüklenilen KDV ödenir.
KDV muafiyeti talebi, ilgili yasa ve düzenlemelerde belirtilen adımları izleyerek Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemi üzerinden yapılır. Belgeler onaylandıktan sonra işletmeler muafiyet avantajından yararlanmaya başlar.
İlgili içerik: e-Ticaret İçin Şirket Kurmak
KDV Muafiyet Belgesi Örneği
KDV Muafiyet Belgesi, işletmelerin KDV istisnasından yararlanabilmesi için Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen resmi bir belgedir. Bu belge, başvuru sırasında işletmenin sektörü ve faaliyetiyle ilgili gerekli bilgileri içerir.
Belge, başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgilerini, istisna kapsamında değerlendirilen işlemleri, belge süresini ve kapsamını açıkça belirtir. Ayrıca belgenin onay durumu ve geçerlilik tarihi de yer alır.
KDV Muafiyet Belgesi örneği için aşağıda görsel ve doc dosyası formatında bir örnek bulabilirsiniz.
Mevcut görseldeki KDV Muafiyet yazısı dilekçe örneği sizler için oluşturulmuştur. Daha rahat kullanabilmeniz için 2 adet KDV istisna belgesi dilekçe örneği aşağıda bulabilirsiniz.
Gelir İdaresi Başkanlığına verilecek KDV İstisna Talep Dilekçesi
KDV Muafiyet Belgesi örneği
Doc Dosyasını İndir!EK:28 İstisna Belgesi dilekçe örneği için aşağıdaki dosyayı indirebilirsiniz.
Ek:28 İstisna Belgesi Dilekçe Örneği
Örnek olarak kullanabileceğiniz EK:28 KDV İstisna yazısı.
Doc Dosyasını İndir!KDV İstisna Yazısı Nasıl Alınır?
KDV istisna yazısı, işletmelerin KDV muafiyetinden faydalanabilmesi için resmi olarak talep etmesi gereken bir yazıdır. İnternet vergi dairesinden KDV istisna yazısı almak için izlenmesi gereken adımlar aşağıdaki gibidir:
- ETUYS (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi) aracılığıyla teşvik belgesi başvurusu yapın.
- Sistem tarafından istenen dosyaları eksiksiz bir şekilde yükleyin.
- Teşvik belgesi başvurusunun onaylanmasını bekleyin.
- Onaylanan teşvik belgesini müşavir aracılığıyla ya da doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) internet sitesine yükleyin.
- GİB sitesine giriş yaparak 9/A bölümünden talep oluşturun.
- Makine ve teçhizat alımlarında KDV istisna yazısı talebini tamamlayın.
KDV istisna yazısı başvurusuyla işletmeler, ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde KDV ödemelerinden muaf tutulabilir. Online platformlar, işletmelerin bu belgeyi hızlı ve kolay bir şekilde alabilmesini sağlar. Tüm işlemler GİB İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden gerçekleştirilebilir.
KDV Muafiyet Belgesi Nasıl Alınır?
KDV muafiyeti belgesi, işletmelerin makine ve teçhizat alımlarında KDV ödememesi için alınması gereken resmi bir belgedir. Bu belge, başvuru süreci tamamlandığında Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından onaylanır. KDV Muafiyet Belgesini alabilmek için şu adımları takip edebilirsiniz:
- “e-TUYS” (Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Sistemi) üzerinden yatırım teşvik belgesi başvurusu yapın.
- Başvuru onaylandıktan sonra “İnteraktif Vergi Dairesi” paneline giriş yapın.
- Panelde “KDV İstisna İşlemleri” → “Yeni İstisna Belgesi Talebi” seçeneğini bulun.
- 9A Yatırım Teşvik Belgesi Sahibi Mükelleflere Verilecek İstisna Belgesi seçeneğini işaretleyerek başvurunuzu tamamlayın.
Başvurular bağlı olunan vergi dairesine veya İnteraktif Vergi Dairesi’ne iletilir ve GİB tarafından incelenir. Onaylanan belgelerle işletmeler yasal düzenlemeler çerçevesinde KDV muafiyeti uygulamasından faydalanabilir.