Kartla yapılan her ödeme, işlem tutarının bankaya iletilip onaylanmasıyla tamamlanır. Bu onay aşamasına otorizasyon denir. Otorizasyon sürecinde kart bilgileri, işlem limiti ve kartın ait olduğu bankanın yanıtı eş zamanlı olarak kontrol edilir. Sanal POS, fiziki POS ya da ATM fark etmeksizin her kartlı işlem bu kontrol mekanizmasından geçer.

Bu yazıda otorizasyon nedir, ön otorizasyon ne demek ve otorizasyon kodu nedir gibi soruları yanıtlıyoruz.

Otorizasyon Nedir?

otorizasyon nedir

Otorizasyon, banka veya kredi kartıyla yapılan bir ödemenin geçerli sayılması için bankanın işlem üzerinde yaptığı onay kontrolüdür.

Herhangi bir fiziki POS cihazı, sanal POS ya da ATM üzerinden işlem başlatıldığında, bu işlem kartı veren bankaya ulaşır. Banka, kartın durumu, tutarın limit içinde olup olmadığı ve işlemin güvenlik açısından uygunluğunu kontrol eder. Çünkü bankanın, karttan tutar çekilmeden önce işlemin doğruluğunu teyit etmesi gerekir.

Eğer bankadan olumlu bir yanıt gelirse, işlem bekleyen provizyon kapsamına alınır ya da satış olarak tamamlanır. Ancak kontrol sırasında herhangi bir sorun tespit edilirse otorizasyon reddedilir ve ödeme gerçekleşmez.

Otorizasyon İşlem Tipleri Nelerdir?

Otorizasyon süreci işlem türüne bağlı olarak farklı şekilde sonuçlanabilir. Çünkü her kartlı ödeme aynı adımları izlemez. Bazı işlemler yalnızca kartın geçerliliğini kontrol etmek amacıyla başlatılırken, bazı işlemler eş zamanlı olarak hem provizyona alınır hem de tahsil edilir.

Bu farklar, otorizasyonun alt işlem tipleriyle tanımlanır. Otorizasyon işlem tipleri şu şekildedir:

  • Ön otorizasyon (Pre-Authorization)
  • İş yeri onayı (Post-Authorization)
  • Satış (Authorization)
  • Provizyon iptali (Void)
  • İş yeri onayı iptali
  • Satış iptali
  • İade (Credit)

Ön Otorizasyon

Ön otorizasyon, karttan ödeme alınmadan önce belirli bir tutarın geçici olarak beklemeye alındığı işlemdir. Bu işlemde karttan para çekilmez, ancak işlem tutarı provizyona alınır ve aynı tutar kadar karttan bloke konulur. Yani para henüz iş yeri hesabına aktarılmamıştır ama müşterinin kartında bu tutar kullanılmaz hale gelir.

Bloke edilen tutar, işlem onaylanana kadar kart ekstresinde görünmez. Kart sahibi yalnızca kullanılabilir limitin düştüğünü görür. Bu blokaj, iş yeri tarafından onay verilirse tahsilata dönüşür. Onay verilmezse veya süre aşılırsa provizyon iptal edilir ve tutar karta geri döner.

İş Yeri Onayı

İş yeri onayı, daha önce ön otorizasyonla blokeye alınan tutarın iş yeri tarafından onaylanarak tahsil edilmesi işlemidir. Ön otorizasyonda bloke edilen tutar, kart ekstresine yansımaz ve iş yerine aktarılmaz. Bu tutarın gerçekten tahsil edilebilmesi için iş yerinin ayrıca onay vermesi gerekir. Bu işleme post-auth ya da capture adı da verilir.

İş yeri, provizyondaki tutarın tamamını veya bir kısmını onaylayabilir. Onay verilen tutar karta borç olarak yansır ve iş yeri hesabına aktarılır. Onay verilmeyen kısım ise otomatik olarak serbest bırakılır.

Satış

Satış işlemi, otorizasyon ve tahsilatın aynı anda gerçekleştiği işlem türüdür. İşlem başlatıldığında banka onay verir ve işlem tutarı hem karttan düşülür hem de iş yeri hesabına aktarılır. İş yeri tarafından ayrıca bir onay verilmesine gerek kalmaz. Kart sahibinin ekstresine borç olarak yansır.

Provizyon İptali

Provizyona alınmış fakat henüz tahsil edilmeyen bir işlemin aynı gün içinde iptal edilmesidir. Karttan bloke edilen tutar iptal edilir ve karta geri eklenir. İşlem kart ekstresine yansımaz. Aynı gün dışındaki iptallerde önce satış işlemi tamamlanır, ardından iade yapılır. Provizyon iptali yalnızca tahsilat gerçekleşmeden yapılabilir.

İş Yeri Onayı İptali

Ön otorizasyona alınmış ve iş yeri tarafından onay verilmiş işlemlerde bu onayın geri alınmasıdır. Karttan tutar tahsil edilmez. İşlem, kart sahibinin ekstresine borç olarak yansımaz.

İş yeri işlemi muhasebeleştirmeden iptal ettiğinde provizyon kaldırılır ve blokaj sona erer. İşlem tamamen silinir.

Satış İptali

Tahsilatı aynı anda gerçekleşen işlemlerde, aynı gün içinde yapılan iptaldir. Karttan çekilen tutar geri iade edilir ve kart ekstresinde görünmez. İptal süresi geçtikten sonra işlem iade olarak değerlendirilir. Aynı gün içinde yapılan iptaller, kullanıcıya hiçbir borç yansıtmadan işlem geçmişinden silinir.

İade

Onaylanmış ve tahsil edilmiş bir işlemin, daha sonra karta geri ödenmesidir. Kart ekstresine önce borç olarak yansıyan tutar, iade sonrası alacak olarak görünür. İşlem günü geçtikten sonra iptal edilemeyen işlemlerde kullanılır. Ürün iptali, fazla tahsilat veya hizmetin gerçekleşmemesi durumlarında uygulanır.

Otorizasyon Neden Reddedilir?

Otorizasyon reddi, karttan ödeme alınmak istendiğinde bankanın işlemi onaylamaması anlamına gelir. Reddin nedeni işlem sırasında yapılan kontrollerden birinin başarısız olmasıdır.

Kart kullanım dışıysa, çalıntı bildirilmişse, temassız işlem limiti aşılmışsa ya da kartın bakiyesi yetersizse otorizasyon reddedilir. Banka sisteminin geçici olarak yanıt verememesi, kartın yurt dışı kullanımının kapalı olması veya şüpheli işlem tespiti gibi durumlarda da aynı sonuç oluşur.

İşlem reddedildiğinde POS cihazı ya da sanal POS, banka tarafından gönderilen hata koduna göre uyarı verir. Karttan para çekilmez ve işlem tamamlanmaz.

İlginizi çekebilir: POS Hata Kodları

İlginizi çekebilir: Kartınız Sanal POS İşlemlerine Kapalıdır Çözümü

İşlem İçin Otorizasyon Verildi Ne Demek?

İşlem için otorizasyon verildi uyarısı, banka tarafından ödeme işleminin onaylandığını gösterir. Bu onayla birlikte işlem tutarı ya provizyona alınır ya da satış olarak muhasebeleştirilir.

Kartın geçerli olduğu, tutarın limit içinde kaldığı ve işlemde sorun bulunmadığı anlamına gelir. Otorizasyon verildiğinde ödeme işlemi teknik olarak başarılı kabul edilir. Devamında işlem türüne göre ya bloke başlar ya da doğrudan tahsilat yapılır.

Otorizasyon Başarısız Ne Demek?

Otorizasyon başarısız uyarısı, işlem sırasında banka tarafından onay alınamadığını ifade eder. Kart bilgileri doğru girilmiş olsa bile işlem tamamlanamaz. Çünkü işlem tutarının karta yansıtılması için bankanın onayı gerekir.

Otorizasyon Kodu Nedir?

Otorizasyon kodu, banka tarafından onaylanan her kartlı işlem için üretilen sayısal bir onay numarasıdır.

Bir ödeme işlemi başarıyla tamamlandığında, işlem bilgileriyle birlikte bankadan otomatik olarak bir otorizasyon kodu gelir. Bu kod 6 hanelidir ve her işlem için ayrı verilir. İş yeri bu kodla işlemin bankaca onaylandığını doğrular.