PR (Public Relations) nedir? Aslında bir pazarlama yöntemi olan PR çalışmaları, satış odaklı iletişim kurabilmenin kilit noktalarından biridir. Günümüzde başarılı markaların %90’ı etkin PR kampanyaları sayesinde hedef kitleleriyle daha güçlü bağ kurduğu için marka bilinirliği ve haliyle de yüksek satışlara ulaşma fırsatı bulabiliyor.
Peki ya siz işletmeniz için gerekli olan marka bilinirliğine sahip misiniz? Hedef kitlenizi kolayca satışa dönüştürebiliyor musunuz? Cevabınız evet değilse, bu yazıyı sonuna kadar okumalısınız.
İyi planlanmış bir PR stratejisi, doğru mesajların doğru kitlelere ulaştırılmasını sağlar. Hedef kitlenizle etkili iletişim kurarak olumlu bir imaj ve güçlü marka bilinirliğine sahip olabilirsiniz.
PR’ın gücüne en iyi örneklerden biri, Dove’un 20 yıldır devam eden “Real Beauty kampanyasıdır. İnsanların kendilerini olduğu gibi sevebilmenin mümkün olduğunu gösteren ve buna dikkat çekmek isteyen marka, çekimlerinde manken değil gerçek insanlar kullanarak “Gerçek Güzellik(Real Beauty)” PR kampanyasını hayata geçirmiştir.
PR yapmak için gerçekleştirilen tüm çalışmalar; markaların itibarını artırmak, kriz durumlarında etkili iletişim kurmak ve hedef kitle ile güçlü bir bağ oluşturmak için kritik öneme sahiptir.
Peki, PR çalışması ne anlama gelir? Bu yazıda PR ne demek, PR çalışması nasıl yapılır ve global markaların başarılı PR kampanyaları ne işe yarar gibi soruları örnekler üzerinden cevaplandıracağız.
İçindekiler
PR Ne Demek?
PR açılımı, Public Relations yani Türkçe karşılığıyla halkla ilişkilerdir. PR, kurumların veya bireylerin hedef kitle ile etkili iletişim kurmasını ve kamuoyuna yansıyan marka itibarını verimli şekilde yönetebilmesi amacıyla yürütülen çalışmalardır.
Peki PR nedir, ne işe yarar? PR, markanızın itibarını en etkili stratejiler ile yönetebilmenizi sağlayan tüm kurumsal iletişim faaliyetleridir.
Örneğin, başarılı bir PR kampanyası ile marka bilinirliği artırabilir, müşteri sadakati kazanabilir ve satışlarınızı yükseltebilirsiniz. Hatta tek bir PR çalışması ile tüm dünyada yankı uyandırabilir ve “akım” başlatabilirsiniz.
Mümkün değil gibi geliyor olabilir ama birçok marka PR pazarlama yöntemleri sayesinde bunu başarabildi. Hatta sizlerin de bildiği global markaların PR kampanyalarının milyonlarca kişi tarafından nasıl paylaşıldığını ve bu kampanyalar sonucunda markaların satışlarında oluşan gelişmeleri de yazımızda detaylı olarak anlattık.
Ben de PR hizmeti almak veya PR yapmak istiyorum ama PR nasıl yapılır bilmiyorum diyorsanız, global markalardan PR örnekleri ile tüm detayları ilerleyen başlıklarda bulabilirsiniz.
PR Çalışması Nedir?
PR çalışması, basında ve kamuoyunda markaya dair iletilmek istenen tüm mesajların stratejik faaliyetler ile aktarılmasıdır.
Lansmanlar düzenlemek, basın mensuplarını etkinliklere davet etmek, basın bültenleri yayınlamak, markanızı anlatan videolara ve hikayelere sosyal medyada reklam vermek, markanızın arkasındaki güçlü hikayeyi vurgulayan kampanyalar düzenlemek, sosyal sorumluluk projelerinde yer almak veya dünyada gerçekleşen toplumsal konularda nerede duracağını belirlemek PR çalışmalarına örnek olarak gösterilebilir.
PR ne anlama gelir sorusunu bu bağlamda incelediğimizde, hedef kitle ile marka arasındaki etkileşimi artırmayı sağlayan tüm faaliyetlerdir diyebiliriz.
PR Çalışması Nasıl Yapılır?
PR çalışmaları, hedef kitleye doğru mesajların iletilmesini sağlayarak kişi/kurumların itibarını korumayı ve geliştirmeyi hedefleyen stratejileri kapsamaktadır.
Başarılı bir PR çalışması ise doğru hedef kitlenin belirlenmesi, net ve etkili mesajların oluşturulması, uygun iletişim kanallarının seçilmesi, medya ilişkilerinin yönetilmesi, etkinlikler ve sponsorluk faaliyetlerinin yürütülmesi, kriz yönetiminin sağlanması ve sonuçların değerlendirilmesi adımlarından oluşur.
1. Hedef Kitlenin Belirlenmesi
Başarılı PR çalışması yapmak için ilk adım, hedef kitlenin belirlenmesidir. Hedef kitlenizin demografik özellikleri, ilgi alanları ve ihtiyaçlarını analiz ederek doğru mesajların hedeflediğiniz kişilere ulaşması sağlanır.
Örneğin 2019 yılında Nike, kadın sporculara yönelik bir PR kampanyası başlattı. “Dream Crazier” adlı kampanya, kadın sporcuların başarılarını öne çıkararak büyük yankı uyandırdı.
Toplum hassasiyetlerine dokunan ve marka ile bağ kurmayı sağlayan bu PR örneği, doğru hedef kitlenin belirlenmesi ile beklenen etkiyi görmüştür.
2. Mesajın Oluşturulması
Hedef kitleyi belirledikten sonra iletmek istediğiniz mesajı oluşturmalısınız.
PR kampanyasında mesaj; “gerçekleştirdiğiniz PR çalışması hedef kitlenize ne demek istiyor veya toplumdaki hangi konuya olan hassassiyeti hedef alıyor?” sorularına verdiğiniz cevaplardır.
Mesajınızın net, anlaşılır ve hedef kitlenize hitap etmesi oldukça önemlidir. PR çalışmalarında iletmek istediğiniz mesajlar, marka değerlerini ve hedeflerini yansıtmalıdır.
Çünkü PR kampanyaları ile iletişim kurduğunuz kitle aslında gelecekteki müşterilerinizi oluşturur. Bu nedenle hedef kitle oluştururken, satışa çevirebileceğiniz bir strateji oluşturmalısınız.
Örneğin Starbucks, 2020 yılında “What’s Your Name” kampanyasıyla LGBTQ+ topluluğuna destek verdiğinin altını çizdi. Bu başarılı PR kampanyası, trans bireylerin isim değişikliği sürecine odaklanarak 2020 yılı itibariyle bardaklara isim yazma yeniliğini getirerek, düşük maliyetlerle bile Starbucks satışlarını artırdı.
3. İletişim Kanallarının Seçilmesi
PR ekibi (Halka İlişkiler), PR çalışması yapmadan önce mesajın iletileceği kanalları hedefe uygun şekilde belirlemelidir. Eğer şirketinizde böyle bir departman yoksa bu hizmeti PR ajansları üzerinden alabilirsiniz.
PR ajansları genellikle hem televizyon hem de sosyal medya platformlarında etkili kampanyalar yürütme konusunda geniş seçeneklere sahip olur.
PR çalışması nasıl yapılır bilmiyorsanız, sosyal medya trendlerine hakim değilseniz, markanızın kurumsal kimliğini yansıtacak reklam diline hakim değilseniz bu hizmeti PR pazarlama işi yapan ajanslardan almak en sağlıklısı olacaktır.
Başarılı PR çalışmalarında; geleneksel medya, sosyal medya, bloglar, etkinlikler ve basın bültenleri gibi faaliyetlerle en uygun iletişim kanalları kullanılarak hedef kitleye ulaştırılmak istenen mesaj iletilir. Her platform farklı bir kitleye hitap edebilir.
Örneğin PR yapmak için genç kitleye hitap etmek isteyen bir işletme, TikTok’ta reklam çalışmaları yaparken daha yaşlı bir kitleye hitap etmek isteyen işletmeler ise e-mail veya sms pazarlama, Facebook veya ana akım medya gibi kanalları tercih etmelidir.
4. Medyanın Etkin Yönetilmesi
Medya ile iyi ilişkiler kurmak, PR çalışmalarının olmazsa olmazıdır. Bu nedenle işletmenizin önemli gelişmelerini iyi bir PR ile yönetmek istiyorsanız, bu gelişmeler için bir hikaye yaratabilir, basın mensuplarını çağırıp röportajlar yapabilir veya PR etkinlikleri düzenleyerek insanları bu etkinliği paylaşmaya teşvik edebilirsiniz.
Örneğin Apple veya Tesla yeni ürün lansmanlarında medya ilişkilerini başarılı şekilde yöneten şirketler arasındadır. Her lansman öncesi medya mensuplarını davet ederek ürünleri tanıtan bu şirketler böylelikle basında daha çok yer alma fırsatı bulurlar.
5. Etkinlikler ve Sponsorluklar Planlanması
Etkinlikler düzenlemek ve sponsorluk faaliyetlerinde bulunmak, PR çalışmaları için oldukça önemlidir. Çünkü bu tür fiziki faaliyetler, hedef kitleyle doğrudan etkileşim ve bağ kurma fırsatı sunar.
Örneğin Coca-Cola, Dünya Kupası gibi büyük spor etkinliklerine sponsor olarak, markasının dünya çapında bilinirliğini artıran PR çalışmaları gerçekleştirmektedir. Etkinliklerde yapılan tanıtım faaliyetleri, Coca-Cola’nın hedef kitlesiyle güçlü bağlar kurmasına yardımcı olur.
6. Sosyal Medya Stratejisi
Sosyal medya, PR çalışmalarının ayrılmaz bir parçasıdır. Sosyal medya platformlarında işletme hesabınız ile aktif olmalı ve düzenli içerikler paylaşmalısınız.
Sosyal medya trendlerini takip etmek, güncel akımları markanızın kimliğine uyarlamak gibi yöntemler ile takipçilerinizle etkileşime geçebilirsiniz.
Sosyal medyadaki paylaşımların düzenli olarak analiz edilmesi ve takipçilerinizden iyi geri bildirim alabildiğiniz gönderilerinizin belirlenmesi de oldukça önemlidir. Böylelikle sonraki sosyal medya stratejilerinizi buna göre belirleyebilirsiniz.
7. Düzenli İçerik Üretilmesi
Hangi platformda olursa olsun markanız için düzenli olarak içerik üretin ve paylaşın. Özellikle son zamanlarda influencer marketing çalışmalarının artması sayesinde siz de hedef kitlenize hitap eden influencerlara PR paketi gönderebilir veya PR hizmeti kapsamında işbirliği gerçekleştirebilirsiniz.
Blog yazıları, makaleler, infografikler, videolar ve diğer içerik türleri, hedef kitlenizle etkin bir bağ kurmanıza yardımcı olur. İçeriklerinizi SEO uyumlu hale getirerek arama motorlarında organik olarak (reklam maliyeti olmadan) daha üst sıralarda yer almasını sağlayabilirsiniz.
8. Etkili Kriz Yönetimi
PR çalışmalarında etkili kriz yönetimi de kritik bir role sahiptir. Sosyal medya oluşan linç kültürü nedeniyle kimi zaman kitleniz tarafından yanlış anlaşılabilir veya tepki görebilirsiniz. Bu gibi kriz anlarında hızlı ve etkili iletişim stratejileri kullanarak marka itibarınızı korumalısınız.
Toyota, 2010 yılında yaşadığı “Geri Çağırma Krizi” sonucunda etkili kriz yönetimi için maliyetten kaçınmadan ve güçlü stratejilerden faydalanarak, müşteri güvenini yeniden kazanmayı başardı.
9. Sonuçların Analiz Edilmesi ve Değerlendirilmesi
PR çalışmalarının sonunda, yapılan çalışmaların verimi kapsamlı olarak analiz edilmeli ve çıkarımlar yapılmalıdır. Sosyal medya analiz araçları, anketler ve geri bildirimler kullanılarak PR çalışmasının başarısı mutlaka ölçülmeli ve SWOT analizi yapılmalıdır.
Her PR çalışması sonrasında güçlü/zayıf yönler incelenerek, yetersiz olunan noktalar belirlenmeli ve güçlendirilmelidir. Bu gibi kapsamlı değerlendirmeler, gelecekteki PR kampanyalarının daha etkili olmasına yardımcı olur.
İlginizi çekebilir: Pazarlama Stratejisi Nasıl Oluşturulur
En Başarılı PR Kampanya Örnekleri
Bir PR kampanyasının başarısı, sosyal medyada yarattığı tepki ve geri bildirimler ile ölçülür. Eğer kampanyalarınız sadece bir ürün/hizmet satma odaklıysa muhtemelen hedef kitlenizden istediğiniz tepkiyi alamıyorsunuzdur.
Bunun en büyük nedenlerinden biri, yalnızca pazarlama odaklı bir strateji ile marka yürüttüğünüzde hedef kitlenizle bir bağ kuramamanızdan kaynaklanır.
1. Nike – “Dream Crazier”
Nike, sporcuların başarılarını öne çıkaran “Dream Crazier” PR kampanyası ile geniş kitlelere ulaşarak hem kamuoyu hem de hedef kitlesinden büyük beğeni topladı.
Başta Colin Kaepernick’in yüzü olduğu NFL oyuncusunun, şaibeli protestosu sonucunda bu kampanyayı beğenenler ve beğenmeyenler Twitter üzerinden fikirlerini belirtti. Çığ gibi büyüyen ve tartışmalara neden olan bu cesur PR çalışması, Nike’ın marka bilinirliği ve satışlarını önemli ölçüde artırdı.
İstatistiklere göre kampanya lansmanından sonra Nike’ın online satışları %31, hisse değeri ise %4 artış gösterdi.
2. Starbucks- “What’s Your Name”
Starbucks, LGBTQ+ topluluğuna destek veren bu kampanya ile toplumsal duyarlılığa dikkat çekti. Trans bireylerin yaşadığı güçlüklere dikkat çeken ve bütünleştirici bir duygu ile oluşturulan bu kampanya, Starbucks satışlarının yükselmesine olanak sağladı.
3. Dove – “Real Beauty”
Dove’un “Real Beauty” kampanyası, kadınların kendilerini olduğu gibi sevmelerine dikkat çeken etkileyici bir PR çalışmasıdır.
2004 yılından bu yana “Real Beauty” mottosu kapsamında Dove’un gerçekleştirdiği her bir reklam kampanyası, günümüz güzellik algılarına ve sosyal medyanın özgüven kıran yanlarına odaklanarak müşterileriyle derin bir bağ kurmasını sağladı.
Dove’un PR kampanyaları kapsamında, reklamlarında mankenleri değil “Real Beauty(Gerçek Güzellik” mottosuna uygun olarak gerçek insanları kullandı.
20 yıldır yaptığı etkileyici çalışmalar ile doğallığı savunan bir imaj yaratmayı başaran Dove aynı zamanda TikTok efektleri gibi sosyal medya dayatmaları nedeniyle insanların kendine yabancılaşmasını da protesto ediyor.
Dove’un 20 yıllık bu serüveni, PR bölümü tarafından gerçekleştiren ve kutlanması gereken bir başarı hikayesidir.
“Real Beauty” kampanyası, Dove’un satışlarını %20 oranında artırmasının yanı sıra dayatmalara karşı çıkan tüm insanların büyük beğenisini topladı.
Coca-Cola’nın “Share a Coke” kampanyası, 2011 yılında şişelerinin üzerine popüler isimleri yazarak kişiselleştirmesi ile başladı.
Coca-Cola, logosunu markasızlaştırarak şişede yer alan “Coca -Cola” ismini “Share a Coke with…..” ifadesinin sonuna ABD’de en çok kullanılan isimlerin yer aldığı bir tasarım ile değiştirdi.
İnsanların kendi isimlerine rastlama ihtimali sunan ve kişiselleştirilmiş bir deneyim yaratan bu PR kampanyası, Coca-Cola’nın satışlarını %2 oranında artırdı. Kampanya, 80’den fazla ülkeye yayılarak, sosyal medyada en çok paylaşılan markalar arasında yer aldı.
5. Always – “#LikeAGirl”
Always’in 2014 yılında başlattığı “#LikeAGirl” kampanyası, kız çocuklarının özgüvenlerini artırmayı amaçlayan ve kadın gücüne dikkat çeken bir PR kampanyasıydı. Bu kampanya ile Always, “kız gibi” ifadesinin toplumda bir hakaret olarak kullanılmasının kız çocuklarının özgüvenlerini zedelediğini vurgulayan çalışmalar gerçekleştirdi.
#LikeAGirl kampanyası o kadar etkili bir PR oldu ki, nihayetinde #LikeAGirl bir kampanya olmaktan çıkıp, sosyal medyada 85 milyondan fazla izlenerek akım haline geldi.
6. Red Bull – “Stratos”
Red Bull’un uzaydan serbest atlayış temasını içeren “Stratos” kampanyası, Felix Baumgartner’in uzaydan Dünya’ya atladığı bir PR çalışmasıdır. Red Bull’un hareket, enerji gibi ifadeleri ile de doğrudan ilişkili olan bu kampanya, markanın hedef kitlesi ile de en etkili şekilde bağ kurabilmesini sağladı.
Bu olağanüstü Red Bull- Stratos etkinliği, YouTube’da 50 milyonun üzerinde canlı izlenme sayısına ulaşarak Red Bull’un satışlarını %7 oranında artırdı.
7. ALS Association – “Ice Bucket Challenge”
ALS Association’ın “Ice Bucket Challenge” kampanyası, amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığına dikkat çekmek ve bağış toplamak amacıyla başlatılmış toplumsal bir PR kampanyasıdır.
Sosyal medyada dünya çapında en çok yankı uyandıran PR çalışmalarından biri haline kampanya, milyonlarca insanın katılımıyla büyük bir başarıya ulaşarak 115 milyon dolardan fazla bağış toplanmasını sağladı.
8. Lego – “Rebuild the World”
Lego‘nun “Rebuild the World” kampanyası, çocukların yaratıcılığını teşvik etmeyi amaçlayan en etkili PR kampanyalarından biridir. Lego markasının ürünleri ile de doğrudan alakalı şekilde oluşturulan bu sloganla birlikte kampanya da eğitici ve yaratıcı marka imajını pekiştirerek oldukça geniş bir kitleye ulaştı.
9. Airbnb – “We Accept”
Airbnb‘nin “We Accept” kampanyası, evlerinden edilmiş mültecileri veya farklı ülke vatandaşlarını din, dil, ırk, yaş ve cinsiyet gözetmeksizin kabul etmeyi hedefleyen bir kampanyadır.
2017 yılında ABD’de yaşanan müslüman ülkelere seyahat kısıtlamaları gibi kararların üzerine doğru zamanda, doğru mesajı iletmiş bu proje, AirBnb’nin şimdiye kadar en çok beğenilen, paylaşılan ve Super Bowl’da dereceye girmesine neden olan reklam kampanyası olmuştur.
Kampanya sonrasında Airbnb’nin marka bilinirliği %10 oranında artmış ve Airbnb kullanımı daha da yaygınlaşmıştır.
10. Burger King – “Whopper Detour”
Burger King’in “Whopper Detour” kampanyası, rakibi McDonald’s’ın restoranlarına giden müşterilere Burger King uygulaması üzerinden 1 cent karşılığında Whopper hamburger alma fırsatı sundu.
Aralık 2018’de başlayan kampanya ile Burger King, ezeli rakibi olan McDonalds’tan insanları nasıl uzaklaştırabileceğinin yeni bir yolunu bulmuş oldu.
“Whopper Detour” adı verilen bu kampanyada, McDonalds şubelerine belli bir mesafede bulunanlara 1 cent ödeme ile Whopper teklif eden bir bildirim gönderildi. Müşteriler, sipariş verdikten sonra uygulama ile en yakın Burger King şubesine yönlendirildi.
Yerel pazarlama yaparak konum odaklı kişiselleştirilmiş kampanyası sayesinde Burger King, 1.5 milyondan fazla indirmeye ulaşarak o hafta App Store’da en çok indirilen uygulama seçildi. Kampanya, dünya genelinde büyük ses getirerek uyandırarak Burger King uygulamasının genel indirilme oranlarını da %37 artırmış oldu.
Sık Sorulan Sorular
Pazarlamanın en etkili yollarından biri olan PR yapmak üzerine bilmeniz gerekenleri detaylı olarak açıkladık. Bu bölümde ise PR yaptırmak ne demek diye merak edenler birkaç soruya cevap vereceğiz.
PR Çalışması Yapan Firmalar Nasıl Bulunur?
PR çalışması yapan firmalar, PR ajansları olarak faaliyet göstermektedir. Bu ajanslar genellikle sosyal medya ve basılı medya olmak üzere çeşitli kategorilerde hizmet verebilir.
Eğer iyi bir PR ekibi arıyorsanız, PR ajansları ile iletişime geçerek basın bülteni, sosyal medya çalışmaları ve lansmanlar hakkındaki çalışmaları hakkında bilgi talep edebilirsiniz.
Instagram PR Çalışması Nasıl Yapılır?
Instagram PR çalışması yapmak için öncelikle hedef kitlenize uygun influencerlar ile iletişime geçmelisiniz. Takipçisi yüksek olan her fenomen, sizin için doğru tercih olmayabilir.
Örneğin oyun konsolu satan bir firma, e-sporculara ınstagram PR hediyesi olarak oyun konsolu gönderebilir. Bu gibi PR çalışmaları, hem hedef kitleniz ile uyumlu takipçiye ulaşacağı için satış oranına olumlu etki ederken hem de marka itibarınızı güçlendirmeye de yardımcı olacaktır.
