Ticaret ünvanı, işletmelerin yasal kimliğini belirleyen addır ve Türkiye’de faaliyet gösteren her tacirin bu ünvanı ticaret siciline tescil ettirmesi zorunludur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, seçilecek ticaret ünvanının şirket türüne uygun olması, işletme konusunu yansıtması ve mevcut ünvanlardan farklılık göstermesi gerekmektedir.
Peki, ticaret ünvanı nasıl alınır? İşyeri ünvanı nedir ve hangi kriterlere göre belirlenmelidir? Ayrıca, şirket ticaret ünvan örnekleri ve farklı işletme türleri için uygun ünvan seçenekleri nelerdir?
Tüm bu soruların cevaplarını detaylarıyla inceleyelim.
İçindekiler
- Ticaret Ünvanı Nedir?
- Kimler Ticaret Ünvanı Almalıdır?
- Ticaret Ünvanı Nasıl Alınır?
- Ticaret Ünvanı, İşletme Adı ve Marka Örnekleri
- Ticaret Ünvanı Başvurusu Nasıl Yapılır?
- Ticaret Ünvanı İçin Gerekli Evraklar Hangileridir?
- Ticaret Ünvanı Nasıl Seçilir?
- Vergi Levhasına Ticaret Ünvanı Ekleme Nasıl Yapılır?
- Ticaret Ünvanı Devri Nasıl Yapılır?
- Ticaret Ünvanı Değişikliği Nasıl Yapılır?
- E-Ticaret İçin Ticaret Ünvanı Nasıl Alınır?
- Ticaret Ünvanı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ticaret Ünvanı Nedir?
Ticaret ünvanı, bir işletmenin ticaret siciline kayıtlı resmi adıdır. Türk Ticaret Kanunu’na göre her işletmenin ticaret ünvanı belirlemesi ve bunu ticaret siciline tescil ettirmesi zorunludur. Tescil edilen ünvan, işletmenin ticari faaliyetlerinde ve resmi belgelerinde kullanılır.
Gerçek kişi tacirler, ticaret ünvanı olarak ad ve soyadlarını eksiksiz kullanmak zorundadır. Örneğin, “Ahmet Yılmaz” isimli bir gerçek kişi tacir, ticaret ünvanı olarak “Ahmet Yılmaz Tekstil” veya “Ahmet Yılmaz İnşaat” gibi ifadeleri seçebilir.
Tüzel kişi tacirler yani şirketler ise ünvanlarına şirket türünü eklemeli ve faaliyet alanını yansıtmalıdır. Limited ve anonim şirketlerin de ünvanlarında şirket türü açıkça belirtilmelidir. Ticaret ünvanı, mevcut ünvanlarla aynı olamaz ve yanıltıcı bilgiler içeremez.
Ünvan seçimi öncesinde MERSİS ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi üzerinden sorgulama yapılmalıdır. İşletme adına tescil edilen ünvan, sadece işletmeyle birlikte devredilebilir ve ticari işlemlerde kullanılmak zorundadır.
İlginizi çekebilir: E-Ticaret Nasıl Yapılır?
Kimler Ticaret Ünvanı Almalıdır?
Türk Ticaret Kanunu’na göre ticari faaliyet gösteren işletmelerin ünvanlarını belirleyerek tescil ettirmesi zorunludur. İşletme türüne göre farklı kurallar geçerli olsa da, her işletme kendi yapısına ve faaliyet alanına uygun bir ticaret ünvanı seçmelidir.
Ticaret ünvanı alabilecek işletme türleri şunlardır:
- Gerçek Kişi Tacirler: Ad ve soyadlarını içeren bir ticaret ünvanı almak zorundadır.
- Şahıs Şirketleri: İşletme sahibinin ismini içerir ve sektör ifadesi ile tamamlanır.
- Anonim Şirketler (A.Ş.): Şirketin türünü belirten ibareyi içermesi zorunludur.
- Limited Şirketler (Ltd. Şti.): Ünvanda şirket türü ve faaliyet alanı belirtilmelidir.
- Kooperatifler: Kooperatif kelimesi ünvanda yer almalıdır.
- Kollektif Şirketler: Ortaklardan en az birinin adı ve soyadı ticaret ünvanında bulunmalıdır.
- Komandit Şirketler: Ortaklardan en az birinin adı ve soyadı ile şirket türü ünvanda yer almalıdır.
- Adi Ortaklıklar: Resmi tüzel kişiliği olmasa da ticaret ünvanı tescili mümkündür.
Ticaret Ünvanı Nasıl Alınır?
Ticaret ünvanı almak için öncelikle işletmenin faaliyet alanını ve yapısını yansıtan bir isim belirlemek gerekir. Türk Ticaret Kanunu, ünvanın yanıltıcı olmamasını ve tescilli ünvanlarla karışıklığa yol açmamasını şart koşar. Dolayısıyla belirlenen ünvanın daha önce tescil edilip edilmediğini MERSİS ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi üzerinden kontrol etmek gerekir.
Ticaret Ünvanınız’ı Sorguladınız mı?
Ticaret ünvanınızın uygun olup olmadığını öğrenmek için TOBB Ticaret Sicili Müdürlüğü’nün resmi sorgulama sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Ticaret Ünvanı SorgulamaÜnvan belirlendikten sonra, işletmenin bağlı olduğu ticaret sicili müdürlüğüne başvuru yapılmalıdır. Başvuruda şirket türüne bağlı olarak gerekli belgeler sunulur ve Ticaret Sicili Müdürlüğü, ünvanın kanuna uygun olup olmadığını değerlendirir.
Onaylanan ünvan, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilerek resmiyet kazanır.
Tescil işlemi tamamlandıktan sonra ticaret ünvanı tüm resmi belgelerde, sözleşmelerde ve ticari işlemlerde kullanılmak zorundadır.
Önemli: Ticaret ünvanı işletmeye bağlıdır ve işletme devredildiğinde ancak işletme ile birlikte yeni sahibine geçebilir.
Ticaret Ünvanı, İşletme Adı ve Marka Örnekleri
Ticaret ünvanı örnekleri, şirketin türüne ve faaliyet alanına göre değişiklik gösterir ve belirli kurallara uyması gerekir. Özellikle aynı sektörde daha önce tescil edilmiş ünvanlarla benzerlik göstermemeli ve işletmenin yapısını açıkça ifade etmelidir.
Aşağıda farklı şirket türleri için ticaret ünvan örnekleri yer almaktadır.
Limited Şirket Ticaret Ünvanı Örnekleri
Limited şirketlerde şirketin faaliyet alanı açıkça belirtilmeli ve “Limited Şirket” ibaresi ünvanda mutlaka yer almalıdır.
Limited şirket ticaret ünvanı örnekleri:
- XYZ İnşaat ve Ticaret Limited Şirketi
- ABC Gıda Sanayi Limited Şirketi
- QWE Yazılım ve Teknoloji Limited Şirketi
- RST Lojistik ve Nakliye Limited Şirketi
Şahıs Şirketi Ticaret Ünvanı Örnekleri
Şahıs şirketlerinin ticaret ünvanı, şirket sahibinin ad ve soyadını içermek zorundadır. Bunun yanında ek olarak faaliyet alanını tanımlayan bir ibare mutlaka eklenmelidir.
Şahıs şirketi ticaret ünvan örnekleri:
- Ahmet Demir Tekstil ve Konfeksiyon
- Mehmet Yılmaz Danışmanlık Hizmetleri
- Ayşe Korkmaz İnşaat ve Dekorasyon
- Zeynep Özkan Gıda ve Pastacılık
Not: Şahıs şirketlerinde ünvanda yalnızca ad-soyad kullanmak yeterli değildir. Faaliyet alanı belirtilerek ünvan daha açıklayıcı hale getirilmelidir.
Anonim Şirket Ticaret Ünvanı Örnekleri
Anonim şirketlerde de faaliyet alanı net bir şekilde belirtilmeli ve “Anonim Şirket” ibaresi zorunlu olarak ünvanda yer almalıdır.
Anonim şirket ticaret ünvanı örnekleri:
- Vepara Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş.
- ABC Otomotiv ve Yedek Parça Anonim Şirketi
- QWE Finansal Danışmanlık ve Yatırım Anonim Şirketi
- RST Turizm ve Otelcilik Anonim Şirketi
Ticaret Ünvanı Çekirdek Kısmı Örnekleri
Ticaret ünvanının çekirdek kısmı, işletmeyi diğer firmalardan ayıran en temel unsurdur. Bu kısım, şirketin faaliyet alanına tamamen uygun olmalı ve benzer ünvanlarla kafa karışıklığına yol açmamalıdır.
Nitekim başvuralarda yapılan yanlış yazımlar, kelime tekrarları veya yalnızca sektör adı kullanımı gibi hatalar tescil sürecinde reddedilmenize sebep olabilir.
Örneğin “XYZ İnşaat” ünvanı geçerli olabilirken, “XYZİnşaat” veya “İnşaatt” gibi yazımlar kabul edilmez. Aynı şekilde sadece “Ticaret”, “Pazarlama” gibi kelimeler sektör adı olarak kullanılamaz.
Örnek çekirdek ünvanlar:
- XYZ Kimya
- QWE Tarım
- RST Yazılım
- ABC Mobilya
Ticaret Ünvanı ile İşletme Adı ve Marka Arasındaki Fark Nedir?
Ticaret ünvanı, işletmenin hukuki ve ticari kimliğini belirleyen resmi isimdir. İşletme adı ise günlük kullanımda firma için tercih edilen isim olabilir ve ticaret ünvanı ile birebir aynı olmak zorunda değildir. Marka ismi ise işletmenin ürün veya hizmetlerini tüketiciye sunmak için kullandığı tescilli isimdir.
Ticaret ünvani, işletme adı ve marka arasındaki farkları şu şekilde örneklendirebiliriz:
- Ticaret Ünvanı: XYZ Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- İşletme Adı: XYZ Tekstil
- Marka: XYZ Jeans
İlginizi çekebilir: Marka Tescili Nedir?
Ticaret Ünvanı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ticaret ünvanı almak için işletmenizin bağlı olduğu ticaret sicili müdürlüğüne başvuru yapmanız gerekir. Türkiye’de 81 ilde ve bazı büyük ilçelerde bulunan ticaret sicili müdürlükleri, ticaret ünvanlarının tescil işlemlerini yürütmekle yetkilidir.
Ticaret ünvanı başvurusu öncesi dikkat etmeniz gerekenler şu şekildedir:
- MERSİS üzerinden ünvan sorgulaması yaparak daha önce tescillenmiş bir ünvanla çakışmadığını kontrol edin.
- Belgelerin eksiksiz ve doğru şekilde hazırlandığından emin olun.
- Ünvanın faaliyet alanınızı yansıttığını ve ticaret kanunlarına uygun olduğunu doğrulayın.
Başvuru sonrası ticaret sicili müdürlüğü ünvanın uygunluğunu inceler ve tescil edilirse Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir.
Ticaret Ünvanı İçin Gerekli Evraklar Hangileridir?
Ticaret ünvanı tescil başvurusu sırasında, işletmenin türüne göre belirli belgeler sunulmalıdır. Limited ve anonim şirketler için bazı ek belgeler gerekse de, temel olarak aşağıdaki evraklar talep edilir:
- Başvuru Formu
- İmza beyannamesi
- Ticaret sicili gazetesi ilanı
- Şirket ana sözleşmesi
- Yetki belgesi
- Oda kayıt belgesi
- Vergi levhası
- Faaliyet belgesi (Gerekli Durumlarda)
Ticaret Ünvanı Nasıl Seçilir?
Ticaret ünvani seçerken yasal gerekliliklere uygun, ayırt edici ve işletmenin faaliyet alanını yansıtan bir ünvan belirlenmelidir.
Ünvanın daha önce tescillenmiş olması, başvurunun reddedilmesine neden olur. Bu yüzden MERSİS üzerinden sorgulama yaparak kullanılabilir olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer benzer bir ünvan varsa, ek kelimeler eklenerek farklılaştırılmalıdır.
Anonim ve limited şirketlerde faaliyet alanının ünvan içinde yer alması zorunludur.
Türk Ticaret Kanunu’na göre ünvan seçimi yaparken aşağıdaki kriterlere dikkat edilmesi gerekir:
- TTK’ya uygun olmalı, yanıltıcı ifadeler içermemeli.
- Daha önce tescil edilmiş ünvanlarla aynı olmamalı.
- Anonim ve limited şirketlerde belirtilmesi gerekir.
- Şirket türü ve faaliyet alanı Türkçe olmalı, diğer kelimeler yabancı olabilir.
- Net, anlaşılır ve karmaşık olmayan bir ünvan seçilmeli.
Ticaret Ünvanı Sorgulama Nasıl Yapılır?
Ticaret ünvanının tescil durumunu öğrenmek için Ticaret Sicili Gazetesi’nin resmi internet sitesi üzerinden sorgulama yapılabilir. Web sitesindeki ilgili sorgulama alanına ünvan girildiğinde kayıtlı olup olmadığı ve hangi işletmeye ait olduğu görülebilir.
Vergi Levhasına Ticaret Ünvanı Ekleme Nasıl Yapılır?
Ticaret ünvanını vergi levhasına eklemek için öncelikle ticaret siciline tescil edilmesi ve Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanması gerekir. Vergi levhasındaki ünvan güncellemesi için işletmenin bağlı olduğu vergi dairesine başvuru yapılmalıdır. Başvuru sırasında ticaret sicili gazetesi ilanı, mevcut vergi levhası ve gerekli ek belgeler sunulmalıdır.
Vergi dairesi, belgeleri inceledikten sonra ticaret ünvanını vergi levhasına ekleyerek güncellenmiş belgenin düzenlenmesini sağlar.
Ticaret Ünvanı Devri Nasıl Yapılır?
Ticaret ünvanı, işletmeden bağımsız olarak devredilemez. Ünvanın devredilebilmesi için işletmenin tamamının veya bir kısmının devredilmesi gerekir. Devir işlemi de ticaret siciline tescil edilerek resmiyet kazanır.
İlk olarak devreden ve devralan taraflar arasında noter onaylı bir devir sözleşmesi hazırlanmalıdır. Bu sözleşmede tarafların rızası, devir kapsamı ve koşulları açıkça belirtilmelidir.
Daha sonra ticaret sicili müdürlüğüne başvurularak devir işlemi tescil ettirilir. Tescil tamamlandıktan sonra değişiklik Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girer.
Ticaret ünvanının devri, işletmenin tüm resmi kayıtlarında güncellenmelidir. Vergi levhası, resmi belgeler ve ilgili kamu kurumlarındaki kayıtlar yeni ünvana göre düzenlenmelidir.
Ticaret Ünvanı Değişikliği Nasıl Yapılır?
İşletmenin faaliyet alanı değiştiğinde, ortaklık yapısı güncellendiğinde veya şirket birleşmeleri gerçekleştiğinde ticaret ünvanının değiştirilmesi gerekebilir. Ünvan değişikliği için öncelikle yeni ünvan belirlenmeli ve benzersiz olup olmadığı MERSİS üzerinden kontrol edilmelidir.
Yeni ünvan belirlendikten sonra, ticaret sicili müdürlüğüne başvuru yapılarak gerekli belgeler teslim edilir. Başvuruda karar örneği, kimlik belgeleri ve yeni ünvanın noter onaylı imza sirküleri yer almalıdır. Ticaret sicili, başvuruyu inceledikten sonra yeni ünvanı tescil eder ve eski ünvanın iptalini gerçekleştirir.
Ünvan değişikliği Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlandıktan sonra vergi dairesi, SGK ve diğer resmi kurumlara bildirim yapılmalıdır.
E-Ticaret İçin Ticaret Ünvanı Nasıl Alınır?
E-ticaret işletmeleri, Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 39. maddesi uyarınca ticaret ünvanı tescil ettirmek zorundadır. Kanuna göre ticari faaliyet gösteren her tacir, işletmesini ticaret siciline kaydettirerek ticaret ünvanı almakla yükümlüdür.
Dolayısıyla e-ticaret işletmeleri de fiziksel işletmelerle aynı sürece tabidir. Ünvan tescili için öncelikle bağlı olunan ticaret sicili müdürlüğüne başvuru yapılmalıdır.
Başvuruda esnasında şirket türüne göre aşağıdaki belgeler talep edilir:
- Gerçek kişi tacirler için: Kimlik belgesi, noter onaylı imza beyannamesi, faaliyet belgesi.
- Şirketler için: Şirket ana sözleşmesi, noter onaylı imza sirküleri, ticaret odası kaydı belgeleri, faaliyet belgesi.
Ticaret sicili müdürlüğü, başvuruyu inceledikten sonra uygun bulursa ticaret ünvanını tescil eder.
İlginizi çekebilir: E-Ticaret İçin Şirket Kurmak
Ticaret Ünvanı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Firma ünvanı nedir, ticari ünvan nedir ve ünvan örnekleri gibi konuları detaylıca ele aldık. Bu bölümde ise ticaret ünvanı hakkında en çok merak edilen sorulara kısa ve net cevaplar vereceğiz.
Tacirler İşletme Adı Kullanmak Zorunda Mı?
Türk Ticaret Kanunu’na göre, her tacir ticari işlemlerini yürütürken ticaret ünvanını kullanmak zorundadır (TTK m.39). Ticaret ünvanı, tacirin tüm ticari belgelerinde ve resmi işlemlerinde yer almalıdır. Diğer yandan esnaflar tacir sayılmadığından dolayı ticaret ünvanı kullanma zorunlulukları yoktur.
Ticaret Ünvanı İlk Üç (3) Karakteri Ne Demek?
Ticaret ünvanlarında noktalama işaretleri ve karakter kullanımı belirli kurallara tabidir. 2015/17 sayılı yönetmelik gereği, ticaret ünvanının ilk üç karakterinde belirli noktalama işaretleri kullanılamaz. Ayrıca aynı ticaret ünvanında birden fazla türde kesme işareti kullanılması yasaktır. Ticaret ünvanlarının uzunluğu ise en fazla 160 karakter olabilir.
Ticari Faaliyet Alanına Ne Yazılır?
Ticaret odaları, işletmelerin faaliyet alanlarını NACE kodları ile tanımlar. NACE kodu, işletmenin faaliyet gösterdiği sektöre karşılık gelen standart kodlamadır ve ticaret sicili kayıtlarında yer alır. Ticaret odasına kayıt olurken, işletmenin faaliyet alanına uygun NACE kodu seçilmelidir. Dolayısıyla ticari faaliyet alanına işletmenin faaliyet alanını belirten NACE kodunun yazılması gerekir.
İşyeri Ünvanına Ne Yazılır?
İşyeri ünvanı, işletmenin resmi belgelerinde ve ticari işlemlerinde kullanılan addır. Bu ünvan, şirketin tüzel kişiliğini temsil eder ve ticaret ünvanı ile aynı olabilir. Örneğin bir anonim şirket için işletme ünvanı “ABC Anonim Şirketi” şeklinde belirlenirken, bir limited şirket için “XYZ Limited Şirketi” olarak tescil edilebilir.
Ticaret Ünvanı Kaç Yıl Korunur?
Tescil edilen bir ticaret ünvanı işletme faaliyetlerine devam ettiği sürece geçerliliğini korur. İşletmenin ticaret sicilinden silinmesi durumunda ise ticaret ünvanı da geçersiz olur. Ek olarak tescili silinen bir ünvan 5 yıl boyunca başka bir işletme tarafından kullanılamaz.
Ticaret Ünvanı İşletmeden Ayrı Devredilebilir mi?
Ticaret ünvanı, işletmeden bağımsız olarak devredilemez. Ticaret ünvanının devredilebilmesi için işletmenin tamamının veya bir kısmının devredilmesi gerekir. İşletme devredildiğinde, ticaret ünvanı da yeni sahibine geçmiş sayılır. Unvanın devri sırasında taraflar aksi bir anlaşma yapabilir.
Bir Kişi İki Ticaret Ünvanı Alabilir mi?
Bir işletme için yalnızca bir ticaret ünvanı tescil ettirilebilir. Aynı işletme için birden fazla ticaret ünvanı kullanmak veya tescil ettirmek mümkün değildir. Kanun, işletmelerin benzersiz bir kimliğe sahip olmasını ve resmi kayıtlarda tutarlılığın korunmasını sağlamak amacıyla bu düzenlemeyi getirmiştir.