Valör Tarihi Nedir?

Valör tarihi, bankacılık işlemlerinde sıkça karşımıza çıkan ancak ne anlama geldiği konusunda çoğu kişinin net bir bilgiye sahip olmadığı bir terimdir. Fransızcadan dilimize geçen bu kelime özellikle para transferleri, vadeli mevduatlar ve yatırım işlemlerinde kullanılır.

Örneğin bir vadeli mevduat hesabı açtığınızda işlemi yaptığınız gün değil, takip eden ilk iş günü valör tarihi olarak belirlenebilir. İşlem talimatının verildiği gün ile işlemin fiilen gerçekleştiği tarih çoğu durumda aynı değildir ve bu fark valör tarihi olarak tanımlanır.

Bankacılık işlemlerinde valör tarihini zaman zaman T+1 gibi ifadelerle de görebilirsiniz.

Aynı şekilde sanal POS işlemlerinde de valör tarihi oldukça önemlidir. Firmalar sanal POS başvurusu yaparken ertesi gün, haftalık, 15 günlük veya aylık valör seçeneklerinden birini tercih edebilirler.

Seçilen valör süresi uzadıkça, sanal POS komisyon oranları düşerek işletmelere maliyet avantajı sağlar.

Peki, valör tarihi ne demek ve bu valör tarihi neden önemlidir?

Bu yazıda menkul kıymet işlemleri, döviz alım-satımları ve diğer bankacılık işlemlerinde sıkça karşılaşılan valör terimi hakkında bilmeniz gereken tüm detayları ele alacağız.

Valör Nedir?

Valör, dilimize Fransızcadan geçmiş olup “değer” anlamına gelen bir kelimedir. Bankacılık işlemlerinde valör, bir finansal işlemin gerçekleştiği tarih ile bu işlemin etkisinin başladığı tarih arasındaki süreyi ifade eder.

Özellikle para transferleri, vadeli mevduat hesapları ve menkul kıymet işlemlerinde sıklıkla karşılaşılan valör, paranın hesaba geçeceği ya da faiz hesaplamasının başlayacağı günü belirler.

Banka sistemlerinde sıkça kullanılan T+1 veya T+2 gibi notasyonlar, işlemin gerçekleşme tarihi ile valör tarihi arasındaki gün farkını belirtir.

Valör Tarihi Nedir?

Valör tarihi, bankacılık işlemlerinde faizin veya getirinin hesaplanmaya başladığı ilk günü tanımlar. Bankalar, mevduat hesaplarında valör tarihini genellikle işlem talimatının verildiği günden bir gün sonrasına (T+1) belirler.

Valör tarihi, farklı finansal işlemler kapsamında üç ana durumda hesaplanır:

• Vadeli Mevduat Hesapları: Valör tarihi, vadeli mevduat hesabında faizin başladığı günü ifade eder. Hesap açılış günü ile valör tarihi aynıysa faiz kaybı olmaz. Valör tarihi bir sonraki iş gününe denk gelirse bir günlük faiz kaybı yaşanır.
• Para Transferleri: Para transferlerinde valör tarihi, paranın gönderici hesaptan çıkış tarihi ile alıcı hesaba geçiş tarihi arasındaki farktır. Mesai saatleri dışında veya tatil günlerinde yapılan işlemlerde valör tarihi genellikle bir sonraki iş günüdür.
• Kredi İşlemleri: Kredilerde valör tarihi, kredi tutarının hesaba geçtiği ve faizin işlemeye başladığı gündür. Kredi kullanımının başladığı bu tarih, faizin hesaplanmaya başlayacağı günü belirler.

İlginizi çekebilir: Açık Bankacılık

Valör Nasıl Hesaplanır?

Valör hesaplaması, bankaların sunduğu faiz oranlarının gerçek getirilerini anlamak için kullanılır. Valör tarihine bağlı olarak faiz getirisi değişebilir.

Valör günlerinin dahil edilmediği süre zarfında faiz getirisi gerçek oranından daha düşük olur. Gerçek faiz oranını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır:

Gerçek Faiz Oranı = (Faize Yatırılan Gün Sayısı / (Faize Yatırılan Gün Sayısı + Valör Gün Sayısı)) x Bankanın Verdiği Faiz Oranı

Örnek Valör Hesaplaması

Bir mevduatın 30 günlüğüne %20 faizle ve 2 gün valörlü olacak şekilde bankaya yatırıldığını varsayalım. Bu durumda gerçek faiz oranını bulmak için valör günlerini hesaplamamıza dahil etmemiz gerekir:

Paranın faize yatırıldığı gün sayısı = 30 gün
Valör gün sayısı = 2 gün
Bankanın verdiği faiz oranı = %20

Formüle göre:

• Gerçek Faiz Oranı = (30 / (30 + 2)) x 20
• Gerçek Faiz Oranı = (30 / 32) x 20
• Gerçek Faiz Oranı = 0.9375 x 20
• Gerçek Faiz Oranı = 18.75

Bu hesaplamaya göre bankanın ilan ettiği %20 faiz oranı, valör günleri dahil edildiğinde aslında %18.75’e düşer. Yani valör süresi nedeniyle faiz getirisinde %1.25 oranında bir kayıp oluşur.

İlginizi çekebilir: Bekleyen Provizyon Nedir

Valör Tarihinin Önemi

Vadeli mevduat hesaplarından para transferlerine, hisse ve fon alım satımlarına kadar her işlem türü için farklı valör tarihleri uygulanır. Aşağıda vadeli mevduat hesapları, para transferleri ve hisse/fon alım satımları için valör tarihinin nasıl belirlendiğine dair örnekler yer almaktadır:

Kredi İşlemlerinde Valör Tarihi

Kredi işlemlerinde valör tarihi, kredi tutarının hesabınıza geçtiği ve faizin işlemeye başladığı günü ifade eder.

Örneğin, 5 Ekim’de 50.000 TL tutarında bir kredi kullandığınızı varsayalım. Banka, krediyi 5 Ekim’de hesabınıza aktardığında valör tarihi de 5 Ekim olarak belirlenir. Bu durumda, kredi faiz hesaplaması aynı gün başlar.

Kredi ödemeleri ve faiz maliyetleri de bu tarihten itibaren geçerli olur. Yani kredi tutarının hesaba geçtiği gün, aynı zamanda faizin işlemeye başladığı gündür.

Vadeli Mevduat Hesaplarında Valör Tarihi

Vadeli mevduat hesaplarında valör tarihi, faizin işlemeye başladığı günü belirler. Örneğin 1 Eylül’de 100.000 TL tutarında bir vadeli mevduat hesabı açtığınızı düşünelim.

Eğer banka, valör tarihini 2 Eylül olarak belirlerse, faiz kazancı 2 Eylül’den itibaren hesaplanmaya başlar. Dolayısıyla 1 Eylül’de para hesaba geçse bile, faiz getirisi bir gün sonra başlayacaktır.

Eğer valör tarihi 1 Eylül olarak belirlenmiş olsaydı, faiz aynı gün işlemeye başlar ve faiz getirisi bir gün erken başlamış olurdu.

Para Transferlerinde Valör Tarihi

Para transfer işlemlerinde valör tarihi, paranın gönderici hesaptan çıkış tarihi ile alıcı hesaba geçiş tarihi arasındaki farkı belirler.

Örneğin 15 Eylül saat 18:00’de farklı bir bankaya EFT yapıldığında, bu işlem mesai saatleri dışında olduğu için valör tarihi 16 Eylül olarak belirlenir.

Yani para 15 Eylül’de gönderilmiş gibi görünse de, alıcı hesaba 16 Eylül’de geçer ve kullanılabilir hale gelir. Mesai saatleri dışında veya tatil günlerinde yapılan işlemler, valör tarihini etkileyerek işlemin alıcı hesaba geçiş süresini uzatabilir.

İlginizi çekebilir: Yurt Dışından Ödeme Alma

Hisse & Fon Alım Satımlarında Valör Tarihi

Hisse ve fon alım satımlarında, işlemin gerçekleşme saati valör tarihini etkiler.

Örneğin bir hisse senedi alım işlemi Pazartesi günü saat 15:00’te T+1 valörle yapıldığında, alım işlemi Salı günü hesaba geçer.

Diğer yandan aynı alım işlemi Pazartesi günü saat 18:45’te yapılmışsa ve yine T+1 valör belirlenmişse, bu durumda işlem Çarşamba günü hesaba geçer.

Bu erteleme, işlem saatinin borsa kapanış saatlerinden sonra olmasından kaynaklanır ve valör tarihini bir gün daha ileri taşır.

İleri Gün Valörlü Ne Anlama Gelir?

İleri gün valörlü işlem, bir işlemin yapıldığı gün değil, gelecekte belirlenen bir tarihte gerçekleşmiş kabul edildiği finansal işlem türüdür. Yani işlemin kendisi bugün kararlaştırılır ancak işlem sonucunda para veya varlık hareketi, belirlenen ileri tarihte hesaplara yansır.

İleri gün valörlü işlemler, faiz oranlarının değişiminden etkilenmek istemeyen yatırımcılar tarafından kullanılır. Örneğin bir yatırımcı, bugünden döviz alımını belirler ve valör tarihine kadar faize tabi tutar.

Spot Valör Nedir?

Spot valör, finansal piyasalarda bir işlemin gerçekleştirilme tarihi ile bu işlemin ödemesinin yapılacağı tarih arasında iki iş günü bulunması durumunu ifade eder. Bu valör türünde işlemin tamamlanması ve ödemelerin yapılması, işlem tarihini izleyen ikinci iş gününde gerçekleşir.

Örneğin, pazartesi günü yapılan bir işlemin ödemesi ve sonuçlandırılması çarşamba günü yapılır.

Aynı Gün Valörlü Ne Demek?

Aynı gün valörlü işlem, bir bankacılık işleminin yapıldığı gün itibarıyla hesaba geçmesi veya hesaptan çıkması anlamına gelir. Yani, para yatırma veya çekme gibi işlemler anında gerçekleşir ve işlem günü içinde hesapta değer kazanır veya kaybeder.

Dekontta Yazan Valör Ne Demek?

Dekontta yazan valör, bir bankacılık işleminin değerlenme veya geçerli sayılacağı tarihi ifade eder. Bu tarih, işlemin fiilen yapıldığı günden farklı olabilir ve genellikle faizin veya getirinin hesaplanmaya başladığı gün olarak belirlenir. Valör tarihi, işlemin kesinleştiği ve hesaplara yansıdığı günü gösterir ve dekontta bu tarih üzerinden işlem sonuçları hesaplanır.

Vepara ile Kontrol Sizde!

Vepara’nın esnek valör seçenekleri ile ödemelerinizi dilediğiniz tarihte alın! Aynı gün ödeme ve ileri tarihli tahsilat imkanları sayesinde, nakit akışınızı işinizin ihtiyaçlarına göre ayarlayın.

SMS, link, QR kod ve Sanal POS ile günün her saati tek bir platform üzerinden tahsilat işlemlerinizi yönetin. Gelişmiş arayüzümüz ile her ödemeyi detaylı raporlayın ve işletmenizin finansal kontrolünü tamamen elinize alın.